آنتن مرکزی ساختمان چیست؟ مزایا و معایب آنتن مرکزی

آنتن مرکزی ساختمان (MATV system) چیست؟

در گذشته ساختمان ها بصورت یک طبقه یا نهایتا دو طبقه ساخته می شدند اما امروزه بخاطر کمبود فضا در شهرها تعداد طبقات و به تبع آن ارتفاع ساختمان ها زیاد شده است. در چنین شرایطی گاها آنتن های معمولی هزینه های اضافی روی دوش ساکنین قرار می دهند. از طرفی نصب و اجرای آن ممکن است خیلی مقدور نباشد. در چنین شرایطی در ساختمان های بزرگ با طبقات زیاد صحبت از آنتن مرکزی به میان می آید. اگر شما هم می خواهید بدانید آنتن مرکزی ساختمان چیست و چه کاربردی دارد با ما همراه باشید.

 

آنتن مرکزی چیست؟

آنتن مرکزی همان آنتن تلویزیون مستر یا MATV می باشد که برای متصل کردن تلویزیون های یک مجموعه به کانال های تلویزیونی زیادی بصورت همزمان کاربرد دارد. در این سیستم بطور همزمان چندین تلویزیون از طریق یک آنتن مرکزی به شبکه ها وصل می شوند. آنتن های مرکزی بسته به نوع ، جنس و مدل آنتن ، امکان دریافت انواع امواج رادیویی و تلویزیونی را برای تمام واحد های ساختمانی و کاربران فراهم می کنند. در چنین آنتن هایی امواج FM و دیگر سیگنال ها از مرکز دریافت و برای همه کسانی که تلویزیون دارند و به این آنتن وصل هستند به اشتراک می گذارد. همچنین این سیستم می تواند به طور همزمان سیگنال های مختلف VHF/UHF/FM را در یافت کند. در بخش سیستم مرکزی این آنتن دریافت سیگنال های رادیویی تلویزیونی و توزیع سیگنال بوسیله یک آنتن سرپرست یا اصلی ( MAH ( Antenna Master Heder انجام می شود. پس از دریافت ، سیگنال ها از طریق کابل کشی مناسب و کافی به سوئیچ ها وتقویت کننده ها و تقسیم کننده ها ، به گیرنده ها ارسال می گردد.

 

نحوه اتصال آنتن مرکزی به دیگر دستگاه ها

یکی از ویژگی های جالب و کاربردی در آنتن مرکزی اتصال آن به سایر دستگاه ها نظیر دوربین های مدار بسته است. بسیاری از مردم می خواهند با یک تلویزیون به دوربین های مدار بسته خود نیز دسترسی داشته باشند. در چنین شرایطی باید گفت آنتن مرکزی راهکار فوق العاده ساده ای را دارد که با زدن دکمه کنترل می توان بین شبکه ها و مانیتورینگ دوربین های مدار بسته جا به جا شد. اغلب خانواده ها تمایل دارند سیستم دوربین موار بسته را به گیرنده های تلویزیونی متصل کنند. این امکان در سیستم آنتن مرکزی به سادگی امکان پذیر است. وقتی در خانه نشسته اید می توانید با تعویض کانال دوربین های امنیتی ساختمان را هم چک کنید. بدون اینکه لازم باشد کاری انجام دهید همه تنظیمات از قبل روی آنتن مرکزی و گیرنده های تلویزیونی انجام شده است. این یکی از کارایی های بسیار مهم آنتن مرکزی است که مورد توجه خانواده ها قرار گرفته است و می توان از آن به راحتی بهره برد. این ویژگی در اکثر ساختمان ها که دارای نگهبان می باشد و مجموعه ای بزرگی است بسیار کاربرد دارد.

 

انواع سیستم آنتن های مرکزی

آنتن های مرکزی که در ایران یافت می شوند دارای 4 نوع هستند. در زیر با اختصار هر کدامشان را توضیح می دهیم و بیان می کنیم که کدامیک بیشترین کاربرد را دارند.

 

آنتن MATV یا مستر تلویزیون

MATV مخفف کلمه Master TV که همان مستر تلویزیون است از بهترین انواع آنتن های مرکزی می باشد. در چنین آنتنی سیگنال های ارسال شده به صورت بسیار قدرتمند دریافت و بدون نویز یا مشکل دیگری در اختیار گیرنده قرار می گیرد. در نتیجه تصاویر حاصله، کیفیت و شفافیت قابل توجهی خواهند داشت.

 

آنتن SMATV یا مستر تلویزیون ماهواره

آنتن های MATV و SMATV شباهت زیادی بخاطر نحوه عملکرد خود دارند اما یک تفاوت مهم آن ها مناسب بودن برای دریافت سیگنال های ماهواره ای می باشد.

 

آنتن CATV تلویزیون کابلی

آنتن CATV مخفف کلمه CABLE TV به معنی تلویزیون کابلی می باشد که در این نوع آنتن ها سیگنال پس از دریافت تقویت شده و با کمک کابل به گیرنده ارسال می شود. این آنتن ها کیفیت بالایی دارند و برای ساختمان هایی که فضای کابل کشی زیادی دارند بسیار مناسب است.

 

آنتن CCTV مدولاتور تلویزیون

روش کار این آنتن ها به این شکل می باشد که پس از مدوله شدن سیگنال ها روی باند خالی توسط مدولاتور، اضافه شدن آن به سیستم های مذکور توسط میکسر انجام می شود.

 

مزایای استفاده از آنتن مرکزی چیست ؟

• تعداد دستگاه های ریسیور کمتر
• امکان دسترسی راحت تر به قطعات یدکی
• کاهش قابل توجه فضا جهت نصب و پیاده سازی آنتن
• قابلیت توسعه پذیری آسان
• جلوگیری از نصب چندین آنتن در پشت بام
• کاهش تعداد سیم های آنتن و هزینه سیم کشی
• کاهش آثار مخرب و القایی آنتن ها
• تامین سیگنال با قدرت متناسب با واحد‌های هر یک از طبقات ساختمان و جلوگیری از ایجاد نویز
• مقرون بصرفه بودن هزینه های آنتن مرکزی
• تعمیر و نگهداری آسان آنتن مرکزی
• تهیه تصاویر شبکه‌های مختلف با کیفیت یکسان
• امکان ایجاد شبکه مختص تلویزیونی برای ساختمان

 

بخش های آنتن مرکزی کدامند ؟

آنتن مرکزی به دو بخش مهم تقسیم می شود. یکی بخش گیرنده و دیگری بخش توزیع، که در زیر به اختصار توضیح می دهیم.

 

بخش گیرنده:

بخش گیرنده همان آنتن یا دیش می باشد که وظیفه دریافت سیگنال های درخواستی از را دارد. این بخش برای دریافت این سیگنال ها و فرستادن آن به بخش توزیع همچنین تجهیزاتی جهت تقویت، تقسیم و یا حتی فیلتر کردن سیگنال‌ها را شامل می شود. تقویت کننده آنتن، بالن، میکسر، مدولاتور و تقویت کننده ‌های اولیه از جمله تجهیزاتی هستند که در این قسمت استفاده می‌شوند

 

بخش توزیع:

بخش توزیع وظیفه توزیع سیگنال به تلویزیون های درخواست کننده را شامل می شود. بطور معمول این بخش شامل تجهیزاتی از قبیل: تقویت کننده‌های خط، تقسیم کننده‌های عبوری، تقسیم کننده‌های انشعابی، پریز‌های چند منظوره و شبکه‌ای از کابل‌ها میباشد و غالباً به سه شکل مختلف طراحی میشود. انواع طراحی های شبکه توزیع شامل ستاره ای ، درختی و آبشاری است که رایج ترین نوع توزیع همان روش درختی می باشد.

 

اجزای آنتن مرکزی چیست ؟

هر سیستمی دارای اجزایی می باشد تا بتواند در جهت هدفی که ساخته شده است خدمت کند. در آنتن مرکزی نیز یک سری اجزا می باشند که در کنار یکدیگر سبب آنتن دهی فوق العاده عالی برای دریافت تصویر تلویزیون ها کار می کنند. این تجهیزات به شرح زیر می باشد:

• آنتن اصلی ANTENNA
• پیش تقویت کننده آنتن اصلی
• آمپلی فایر / میکسر ( تقویت کننده )
• اسپلیتر Splliter یا جداکننده ، تقسیم کننده
• سوییچ جهت دار
• ترمینال ، کابل های آنتن و اتصالات کابل پریز های دیواری
• کابل های اتصال
• مبدل سوئیچ
• ال ان بی LNB

 

آنتن اصلی در سیستم آنتن مرکزی

در آنتن های مرکزی مهمترین بخش آنتن اصلی است. چرا که وظیفه دریافت سیگنال ها را بر عهده دارد. این آنتن باید در فضای باز و در حد امکان در ارتفاع بلند نصب شود تا بهتر و بیشتر بتواند در شکار سیگنال ها موثر باشد. آنتن اصلی باید از نوع YAGI ( آنتن با ساختار آلومینیوم تو خالی ) و یا آنتنی هم سطح با قدرت فرستنده انتخاب شود ، که در نتیجه قدرت دریافت و ارسال سیگنال ها ، برای انتقال به تمام دستگاه ها و تلویزیون های موجود در شبکه آنتن مرکزی را داشته باشد. محل نصب آنتن ها و گیرنده ها ( ریسیور ) باید به صورتی باشد که حداقل سیگنال را دریافت کنند. این آنتن باید در مکانی محافظت شده از شرایط جوی قرار گیرد. تجهیز مورد نظر باید به گونه ای انتخاب شود که بتواند حداقل سیگنال VHF/UHF را به طور هم زمان دریافت کند.نکات مهم در انتخاب آنتن اصلی بهره آنتن (GAIN) و امپدانس (75 اهم) آن می باشد. آنتن اصلی دارای شاخه هایی از جنس آلومینیوم و به صورت لوله های تو خالی است. بسته به فرکانس های موجود ، آنتن ها سیگنال های تلویزیونی و رادیویی مورد نظر را دریافت و از طریق کابل ها و تجهیزات سیستم آنتن مرکزی به گیرنده ها ارسال می نمایند. امپدانس آنتن های معمولی 300 اهم است ، که آنتن های MATV دارای 75 اهم می باشند. همچنین آنتن بصورت مستمر باید چک شود تا از وضعیت آن باخبر باشیم و شرایط نگهداری خاصی دارد.

 

پیش تقویت کننده PRE-AMPLIFIRدر آنتن مرکزی

پیش تقویت کننده دومین بخش مهم در آنتن مرکزی است . این بخش که بر روی آنتن اصلی نصب می شود وظیفه دارد تمام سیگنال هایی را که آنتن دریافت می کند با تکنولوژی درون خود تقویت کند. پیش تقویت کننده باید کمترین نویز را در سیستم آنتن داشته باشد. پیش تقویت کننده برای استفاده تقویت کننده اصلی ، سیگنال ورودی را در صورت لزوم بین 25-15 دسی بل افزایش می دهد تا تقویت کننده بتواند آن را شناسایی و دریافت نماید. فرکانس هایی که پیش تقویت کننده درسیستم آنتن مرکزی تقویت می کند ، برای امواج VHF از 40 تا 220 مگا هرتز و UHF از 740 تا 890 مگا هرتز می باشند. در پیش تقویت کننده امپدانس ورودی و خروجی 75 اهم می باشد و سیگنال اولیه نیز بین 15 تا 25 دسی بل تقویت می شود و حداکثر نویز نیز 3 دسی بل می باشد. دمای عملیاتی برای بهتر کار کردن پیش تقویت کننده در فصول مختلف دمای محیط ، بین منفی 10 درجه سانتی گراد تا مثبت 45 درجه سانتی گراد تعیین می گردد و همچنین به منبع تغذیه برق با ولتاژ 230 ولت و فرکانس 50 هرتز، AC نیز احتیاج دارد ، که آنتن مرکزی بیشترین بهره را داشته باشد. فرکانس وتعداد کانال ها ، افت بهره کل سیستم آنتن مرکزی و نوع سیگنال ورودی در کیفیت سیگنال خروجی مهم است. نگهداری از پیش تقویت کننده نیز بسیار مهم است زیرا با خرابی آن به کل سیستم دریافت سیگنال مختل می شود.

 

آمپلی فایر یا میکسر ( تقویت کننده )

شاید برای شما هم این سوال باشد که تقویت کننده برای چیست ؟ در واقع تقویت کننده ها نقش اصلی را در تلویزیون ها برای نشان دادن تصویر بازی می کنند. تقویت کننده ها یا میکسر های باند میانی ( BROD BAND ) باید به اندازه کافی برای تقویت سیگنال VHF و UHF قوی باشند تا امکان پخش بیشتر کانال ها و کیفیت بهتر شبکه ها را فراهم کنند. در آنتن مرکزی تقویت کننده ها طوری انتخاب می شوند که قابلیت تنظیم و تقویت سیگنال را تا 40 دسی بل یا بیشتر را در اختیار مصرف کننده ها و سیستم آنتن مرکزی قرار دهند. به طوری که ولتاژ توزیع را می تواند برای سیگنال هایی که به صورت دائمی ضعیف و سیگنال های بسیار قوی هستند را تنظیم کند. تقویت کننده ها و میکسر ها می تواند به شکل یک فیلتر میان گذر هم عمل کند . زمانی که بیش از یک آنتن مورد استفاده قرار گیرد ، باید قبل از تقویت کننده ها یک میکسر استفاده شود تا فرکانس ها و سیگنال های دریافتی را با هم ترکیب کند . تقویت کننده یا میکسر برای دریافت و تقویت سیگنال های معرفی شده ، تقویت کننده های آنتن مرکزی دارای دو ورودی جداگانه برای سیگنال های VHF و UHF و یک خروجی مشترک هستند . ساختار داخلی آمپلی فایر ازنوع آلومینیوم برای کاهش نویز و رسانایی بهتر تشکیل می شود ،پهنای باند فرکانس برای VHF 40-230 مگاهرتز و UHF 740-860 مگا هرتز تنظیم شده است. امپلی فایرها ( تقویت کننده ها ) مدل های مختلفی دارند که متناسب با تعداد دستگاه های موجود در سیستم آنتن مرکزی انتخاب می شوند. باید تقویت کننده ها از نوعی باشند که به عمر طولانی کنند زیرا قیمت آنان بسیار زیاد است.

 

اسپلیتر یا جداکننده ، تقسیم کننده

حال که سیگنال در آنتن تقویت شد باید توسط سیستمی به بین تلویزیون ها تقسیم شود. وظیفه این تقسیم بندی با اسپلیتر ها می باشد. تقسیم کننده های اصلی آنتن مرکزی به صورت دو یا چهار پورت خروجی هستند . سیگنال ورودی به اسپلیتر به دو یا چهار خروجی سیگنال به طور برابر تقسیم می شود ، بسته به نوع اسپیلیتر مور نیاز در آنتن مرکزی ، تضعیف ، امواج و عدم هماهنگی باید در سیستم اسپلیتر حداقل باشد. اسپیلیتر در سیستم MATV در داخل شبکه آنتن مرکزی و محفوظ شده قرار دارد. در سیستم آنتن مرکزی برای تقسیم تعداد محدودی از شبکه ها می توان از اسپلیتر استفاده کرد ولی در صورت بالا رفتن شبکه ها از سیستم مولتی سوئیچ استفاده می شود.

 

سوییچ جهت دار ( یک سو کننده )

سوئیچ جهت دار یا یک سو کننده وظیفه دارد تا از برگشت امواج به آنتن جلوگیری کند. در واقع با استفاده از یک سو کننده ها دیگر مسیر امواج یک سویه است و از آنتن به سوی تلویزیون می باشد. یکسو کننده ها در آنتن مرکزی بنا به نوع آنتن دارای یک یا دو پورت در خروجی هستند ، دارای امپدانس ورودی و خروجی 75 اهم می باشند. یک سوکننده ها مانند شیر در جریان آب داخل لوله عمل کرده و جلوی ورود آب به داخل لوله را می گیرند. با این کار آب فقط در یک جهت جریان دارد.

 

ترمینال ، اتصالات کابل پریز های دیواری

اتصال دهده های دیواری ترمینال ها در سیستم آنتن مرکزی در ابتدا و انتهای کابل های هم محور ( کواکسیال ) قرار می گیرند. کابل آنتن مرکزی برای هدایت هر چه بهتر سیگنال ها و امواج گرفته شده از آنتن و تجهیزات آنتن مرکزی ، برای کمتر شدن نویز هدر رفت انرژی به ترمینال ها و پریز ها متصل می شود ،اتصال ها روی ورق هایی ازجنس اکریلیک ( نارسانا و عایق ) محکم می شوند.

 

کابل ها

کابل ها وظیفه هدایت کنندگی سیگنال ها ، امواج و جریان در سیستم آنتن مرکزی را دارند . شبکه اصلی توزیع ( انتقال سیگنال بین تجهیزات آنتن مرکزی ) باید دارای کابل تلوزیون ( RG-11A/U ) دارای محافظ در برابر اتفاقات خارجی باشد ، با امپدانس ورودی 75 اهم . شبکه توزیع فرعی ( از تجهیزات تا دستگاه ها و تقویت کننده ها ) به کابل RG 59 با امپدانس 75 اهم نیاز دارد .به طور خلاصه ، کل شبکه کابلی میتواند کواکسیال با امپدانس 75 اهم باشد.

 

نتیجه گیری

همانطور که ذکر شد آنتن مرکزی راه حلی کاملا مفید و کاربردی برای دریافت سیگنال های شبکه های تلویزیونی می باشد. در ساختمان های بلند با تعداد طبقات بالا برای این که بتوان از شر انبوهی از آنتن ها خلاص شد بهترین شیوه همین آنتن مرکزی است. آنتن مرکزی می تواند براحتی تصویری یکسان و کاملا شفاف از شبکه های تلویزیونی به تلویزیون های تمام مجتمع ارسال کند و از این طریق سبب می شود تا دیگر نیازی به هزینه های اضافی هر واحد برای کابل کشی و آنتن مجزا نباشد. علاوه بر آن باعث کاهش اشغال فضا در پشت بام خواهد شد. کاربران تلویزیونی نیز با این آنتن ها راحت تر می توانند به مقاصد خود دست یابند.