تابستان سال 1375 بود که برای اولین بار به پیشنهاد دایی خودم تصمیم گرفتیم به کوه دربند رفته و از طبیعت لذت ببریم. با اینکه 7 سال بیشتر نداشتم، ولی هنوز هم تصویر میدان دربند که در آن زمان پر از خانه های ویلایی بود جلوی چشمان من است. در نزدیکی میدان دربند نانوایی بسیار مشهوری بود که از آنجا ملزومات صبحانه را تهیه کرده و سپس به مسیر خود ادامه دادیم. در ابتدای مسیر، ترشک فروشی ها نظر مرا به خود جلب کرد و از آن پس دربند را به عنوان مرکز ترشک به یاد دارم. حالا همراه با هم بریم نگاهی به محله دربند انداخته و دلیل محبوبیت این محله را بررسی کنیم.
تاریخچه دربند تهران
وقتی از کوهنوردی دربند به خانه آمدیم به دلیل علاقه ای که به مطالعات تاریخی داشتم، سریع از پدرم خواستم مطالب مرتبط به منطقه دربند را برای من آماده کند. بعضی از کتاب های تاریخی قدمت این منطقه را به زمان ناصرالدین شاه نسبت داده اند و گفته شده دربند محله ای برای سکونت شاهزاده ها بود. ولی برخی از نوشته ها را مشاهده کردم که عنوان شده بود اولین افرادی که در دربند سکونت کرده اند، چند زوج طالقانی بوده اند که در اواخر دوران حکومت آقامحمدخان قاجار به سمت این محله رفته بودند.
به دلیل شرایط آب و هوایی خاص و قرار گرفتن در کوهپایه رشته کوه البرز، کسانی که دوست داشتند در نزدیکی تهران به کشاورزی و دامداری مشغول شوند، محله دربند را انتخاب می کردند. تحت تاثیر مهاجرت کشاورزان دامغانی است که امروزه ما محله دربند را مملو از درختان گردو، آلبالو و گیلاس می بینیم. اگر حداقل یک مرتبه به دربند رفته باشید، رودی که کوه را به دو بخش تقسیم کرده را نیز دیده اید. این رود اصلی ترین عامل گسترش کشاورزی در این محله بوده و امروزه نیز به یکی از جاذبه گردشگری تبدیل شده است.
دربند تهران کجاست؟
دربند در کوهپایه های رشته کوه البرز و شمالی ترین بخش تهران قرار گرفته است. در اصل اگر بخواهیم موقعیت جغرافیای این محله را تعریف کنیم ، میدان دربند در ارتفاع 1600 از سطح آب های آزاد قرار دارد و بخش شمالی میدان تجریش را شامل می شود. قله کوه دربند که یکی از سنبل های شهر تهران نیز به حساب می آید، 1800 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. اگر قصد دارید برای کوهنوردی به سمت میدان دربند حرکت کنید، پیشنهاد می کنیم از خطی های حاضر در میدان تجریش استفاده کرده و در میدان دربند پیاده شوید.
میدان دربند و سربند
میدان سربند را بسیاری از تهرانی ها به عنوان نماد استقامت و کوهنوردی به حساب می آورند که شمال آن به فروشگاه ها و رستوران های دربند ، شرق به محله قدیمی باغ شاطر و جنوب به کاخ موزه سعد آباد منتهی می شود. مجسمه برنزی گروهبان امیر شاه‌قدمی از سال 1340 در این میدان دیده می شود و به نماد اصلی کوهنوردی در تهران تبدیل شده است.
دربند منطقه چند تهران است؟
دربند بخشی از منطقه 1 شهرداری تهران به حساب می آید، ولی پیش از این و در زمان حکومت رضا پهلوی به عنوان یکی از دهات های تهران از آن یاد می شده است.
تندیس کوهنورد
وقتی برای اولین بار به دربند رفتم، تندیس برنزی گروهبان امیر شاه‌قدمی برای شخص من بسیار جالب بود. این تندیس که ساخت آن در سال 1337 شروع شد، در نهایت در سال 1440 افتتاح شد و از آن زمان یکی از زیباترین مجسمه های تهران به حساب می آید. زمانی که ایده ساخت این مجسمه به رئیس وقت مرکز آموزش کوهستانی ارتش پیشنهاد شد، بدون درنگ گروهبان امیر شاه‌قدمی را به عنوان مدل انتخاب کرد و او مجبور بود سه سال به مدت 8 ساعت به عنوان یک مدل در مقابل رضا لعل ریاحی بیاستد.
بافت محله دربند تهران
اگر بخواهیم از نقطه نظر اجتماعی به این موضوع نگاه کنیم، بافت محله دربند به دو دسته تقسیم می شود. بخش اول خانه های قدیمی است که ساکنین آن بسیار سنتی و مذهبی هستند، ولی در کنار این بافت خانه های مدرن و بسیار شیکی ساخته شده که معمولا خانواده های لاکچری و پولدار در آنجا ساکن هستند. البته از قدیم نیز به دلیل وجود کاخ سعدآباد، درباریان خاص در این محله ساکن بودند و همین مسئله محله دربند را بسیار منحصر به فرد کرده بود.
بهترین تفریحات دربند تهران
خود من زمانی که به این محله رفتم، آخرین موردی که برای تفریح در نظر می گیرم کوهنوردی است. علیرغم اینکه میدان دربند بیشتر به دلیل کوهنوردی شناخته می شود، ولی امروزه بسیاری تنها برای سپری کردن اوقات خوش مانند پیاده روی و رستوران گردی به این مکان می روند.
- پیاده روی
شاید کوه دربند، فضای مناسبی برای پیاده روی نداشته باشد، ولی اگر از مسیر سمت راست رودخانه حرکت کنید تا انتهای رستوران ها این امکان را دارید تا از یک مسیرمناسب و دنج برای پیاده روی بهره مند شوید.
- رستوران های دربند تهران
یکی از بهترین مکان ها برای غذاخوری و قلیون کشی در تهران بدون شک دربند است که فضایی بسیار دلچسب را همراه با غذاهای جذاب در اختیار شما قرار می دهد. رستوران هایی که در امتداد رودخانه قرار گرفته اند، دارای فضای سنتی هستند.
- تله سیژ دربند
زمانی که به دستور رضاشاه پهلوی دستور راه اندازی تفرجگاه دربند صادر شد، در طرح اولیه ارائه شده توسط آلمانی ها راه اندازی تله سیژ یکی از اصلی ترین بخش های این مرکز بود. در نهایت پس از کش و قوس های فراوان، این طرح در سال 1342 در مسیری به طول 600 متر افتتاح شد و هم اکنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
- ترشک خوری
برای من دربند مرکز فروش لواشک ها و ترشک های خوشمزه است که هر وقت دلم هوس خوراکی های ترش مزه را بکند به این مکان می روم. اگر شما هم مثل من به این خوراکی ها علاقه دارید، پیشنهاد می کنم به سمت دربند حرکت کنید.
ساعات کاری دربند
مراکز مختلف دربند فعالیت خود را از در روزهای عادی از ساعت 8:30 صبح آغاز می کنند و تا ساعت 22 نیز ادامه می دهند. ولی در روزهای تعطیل و پنج شنبه و جمعه ساعات کاری دقیقی مشخص نشده است و حتی برخی از مراکز به صورت 24 ساعته به کار خود ادامه می دهند. از آنجایی که کوهنوردها صبح زود به سمت کوه حرکت می کنند، در روزهای تعطیل رستوران ها از ساعت 5 و نیم صبح میزبان شما هستند.
خیابان های مهم دربند
دربند که یکی از اصلی ترین محله های تهران نیز به حساب می آید. شما در این محله چهار خیابان اصلی را مشاهده می کنید که شامل خیابان دربند، خیابان فناخسرو (ثبت)، خیابان غلام جعفری (جعفرآباد)، خیابان ظهیرالدوله می شود.
مهمترین جاهای دیدنی کوه دربند
اگر از روی تجربه 28 ساله خود بگویم شاید آبشار دوقلو بهترین بخش کوه دربند باشد. ولی علاوه بر این بخش شیرپلا نیز فضای بسیار خوبی را در اختیار شما قرار می دهد. اگر قصد دارید یک کوهپیمای متعادل داشته و سپس در یک فضای دنج اتراق کنید، پیشنهاد من فضای پیش از آبشار دوقلو هست که مکانی مناسب برای استراحت می باشد.
حتما بخوانید:
لیست محله های شمال تهران ،معرفی کامل با عکس
