نکات ایمنی در خانه برای پیشگیری از آتش سوزی
از موارد مهمی که باید در زمینه ایمن سازی آپارتمان ها به آن توجه کرد ، ایمن سازی ساختمان در مقابل آتش سوزی است . آتش سوزی یا حریق یکی از حوادثی است که احتمال وقوع آن در خانه ها زیاد است . تامین ایمنی ساختمان در برابر آتش سوزی به ویژه در برج ها و آسمان خراش ها از اهمیت زیادی برخوردار است ، زیرا تعداد زیاد ساکنین در یک ساختمان بلند باعث می‌شود تا پیامد های خسارت بار یک آتش سوزی گسترده بسیار بیشتر باشد . به همین منظور برای برج ها و ساختمان های بلند ، قوانین و اصولی در جهت جلوگیری از آتش سوزی در نظر گرفته شده است که باید رعایت شوند . به علاوه هرکسی می تواند در خانه خود تمهیداتی برای جلوگیری از آتش سوزی انجام دهد . آمادگی برای مواجه شدن با آتش سوزی و رعایت نکات ایمنی ، مانع از بوجود آمدن خسارات جبران ناپذیر خواهد شد . در مجتمع های مسکونی باید مالکین نسبت به فراهم کردن شرایط ایمنی برای واحد شخصی خود اقدامات لازم را فراهم آورند . ما در این مقاله به نکات لازم برای ایمنی در خانه برای پیشگیری از آتش سوزی می پردازیم تا با رعایت آنها از وقوع حوادثی از این قبیل جلوگیری شود .
1- نصب سنسورهای حساس به دود
در مجتمع های مسکونی که تعداد طبقات زیادی در آن وجود دارد نصب سنسور های حساس به دود ضروری است . این سنسورها وجود دود را هشدار می دهند ، در ساختمان‌های پنج طبقه به بالا و برج ها حتماً باید این نوع سنسور ها نصب شوند . اما برای اطمینان بیشتر، بهتر است در خانه خود نیز هشدار دهنده دود نصب کنید . در این صورت می توانید قبل از شرایط اضطراری ، مشکل را حل کنید و از آتش سوزی گسترده پیش گیری کنید .
بصورت ماهانه و مستمر باید این سنسورها تست شوند تا از کارکرد درست آنها مطمئن شد . هنگام نصب دستگاه هشدار دهنده ، امتحان کنید که همه اعضای خانواده در هر اتاقی از خانه ، زنگ هشدار را بشنوند . سپس محل مناسب برای نصب دستگاه در خانه را تعیین کنید . اگر دستگاه هشدار دهنده با باطری کار می‌کند ، باطری را به صورت مرتب چک کنید که تمام نشده باشد .
2- توجه به لوازم خانه
وجود برخی لوازم مثل اجاق گاز در آشپزخانه می تواند خطر آتش سوزی را بیشتر کند . باید نسبت به مکان قرار گیری اجاق گاز در آشپز خانه توجه لازم را داشته باشید در حد امکان این وسیله را در نزدیکی پنجره قرار ندهید . طبق آمارهای جهانی ، نیمی از آتش سوزی‌ها از آشپزخانه آغاز می شود . روش‌های متفاوتی برای ایمن کردن اتاق های خانه وجود دارد .
آشپزخانه
آشپزخانه جایی است که خطر آتش سوزی از آنجا شروع می شود . رعایت نکات ایمنی در آشپزخانه خیلی ضروری است . رعایت چنین نکاتی هم باعث افزایش فاکتورهای ایمنی برای واحد های مسکونی می شود و هم در کل برای ایمنی بیشتر آپارتمان کمک می کند . لازم است تا به نکات ذیل در خصوص ایمنی آشپزخانه توجه شود .
اجاق گاز را در جایی دور از لوازم قابل اشتعال مانند پرده ، حوله و دستگیره قرار دهید .
وسایل داغ مانند بشقاب داغ را نزدیک مواد شیمیایی قابل اشتعال ، قرار ندهید .
حتما در آشپزخانه یک کپسول آتش نشانی نگهدارید .
هنگام خروج از خانه ، همه شعله‌های اجاق را خاموش کنید .
دستگاه‌های برقی داخل آشپزخانه مانند ماکروویو، قهوه‌ساز و توستر را چک کنید و اطمینان حاصل کنید ، مشکل اتصالی برق نداشته باشند .
دستگیره قابلمه و یا تابه را طوری قرار ندهید که روی شعله‌ی اجاق قرار گیرد .
3- اتاق خواب
در انتخاب فرش و تشک یا سایر وسایل بکار برده شده در اتاق خواب باید توجه زیادی صورت گیرد و باید از وسایلی استفاده کرد که از الیاف مناسبی ساخته شده باشند که نسب به گرما و سایر موارد از حساسیت کم تری ایجاد کنند . تشکی برای تخت انتخاب کنید که از مواد شیمیایی غیرقابل اشتعال تهیه شده باشد . باید در مورد ایمنی اتاق خواب موارد زیر رعایت شوند تا از بروز آتش سوزی جلوگیری گردد .
الف – از کشیدن سیگار در تختخواب جداً خودداری کنید .
ب – برای اتاق خواب از بخاری مناسبی استفاده کنید . نسبت به چک کردن لوله های آن دقت کنید . مطمئن شوید که دود بخاری به خوبی از طریق آنها به بیرون منتقل می شوند . زیرا از یک طرف بخاری های دیواری می‌توانند موجب آتش سوزی در اتاق خواب شوند و از طرف دیگر با اشکال در لوله های بخاری و نشت دود متاسفانه شاهد بروز اتفاقات ناگواری هستیم .
4- اتاق نشیمن
در انتخاب کیفیت رنگ دیوار منزل یا کاغذ دیواری استفاده شده در قسمت های مختلف خانه ، بخصوص اتاق نشیمن که محل قرار گیری شومینه و بخاری می باشد باید توجه زیادی داشت و از رنگ ها و کاغذ دیواریهای مناسبی استفاده کرد که نسبت به حرارت و گرما حساس نباشند . در اتاق نشیمن ، وسایل قابل اشتعال مثل کاغذ ، لباس و فرش‌ها را در فاصله مناسبی از بخاری یا شومینه قرار دهید . جلوی شومینه را با حفاظی بپوشانید تا جرقه‌های آتش به کف اتاق پرش نکنند . سیم‌های وسایل برقی را هیچ گاه درهم و شلوغ نصب نکنید . سیم‌ها نباید زیر فرش ، بالای میخ و یا در مسیرهایی قرار بگیرند که در آنجا تردد زیاد است .
5- وجود برخی مواد اشتعال زا در خاک گلدان
برخی خاک ها و کود هایی که برای گلدان های آپارتمانی استفاده می شوند دارای برخی مواد اشتعال زا هستند و نسبت به حرارت و نور خورشید حساس هستند . حواستان باشد سیگارتان را در گلدان خاموش نکنید . وسایل اضافی یا وسایل باغبانی را در جای خشک و خنک نگهداری کنید . مثلا یک کابینت خنک و تاریک و دور از تابش مستقیم آفتاب برای آنها در نظر بگیرید . مواد قابل احتراق مانند رنگ و بنزین را در ظروف اصلی خود نگه دارید . حواستان باشد ظرف آنها شکسته یا ترک خورده نباشد و نشتی نداشته باشد .
6- وجود مونوکسید کربن در خانه را چک کنید
وجود منوکسید کربن در خانه بسیار خطرناک می باشد و باید نسبت به پیشگیری از نشت آن اقدامات لازم را انجام دهید . مونوکسید کربن باعث آتش سوزی نمی شود اما به شدت خطرناک است . مونوکسید کربن گاز بی بو و بی رنگی است که از سوختن مواد کربن دار مانند سوخت منتشر می‌شود . هنگامی که روی اجاق گاز غذا طبخ می‌کنید یا از شومینه استفاده می‌کنید ، خطر آتش سوزی و مسمومیت با مونواکسیدکربن بیشتر می‌شود . برای پیشگیری از هرگونه اتفاق ، بهتر است از سنسورهای دوگانه ای که هم دود و هم میزان گاز دی‌اکسیدکربن را تشخیص می‌دهند ، استفاده کنید .
7- رعایت اصول ایمنی برای جلوگیری از اتش سوزی
برخی از اقدامات پیشگیرانه هرچند کوچک و بی اهمیت به نظر می رسند اما همین اقدامات در پیشگیری آتش سوزی خیلی موثر است . مثلا از انجام مواردی که ذکر می شود خودداری کنید و از تدابیر پیشگیرانه استفاده کنید . هرگز شمع ها را در مجاورت وسایل قابل اشتعال مانند پتو و پرده روشن نکنید . شمع ها را در نگهدارنده یا جاشمعی مناسب و ایمن قرار دهید و هنگام ترک خانه یا خوابیدن ، آنها را خاموش کنید هنگام خوابیدن در اتاق خواب را ببندید . سعی کنید در داخل خانه سیگار نکشید و یا حتی‌الامکان ، در نزدیکی در یا پنجره سیگار بکشید تا دود از خانه خارج شود . ته‌سیگار را کنار لوازم یا مواد قابل اشتعال خاموش نکنید . کابل‌ها و سیم‌های برق فرسوده و قدیمی را عوض کنید . وسایل آتش زا و خطرناک مانند فندک و کبریت را از دسترس کودکان دور نگه دارید . بسیاری از وسایل موجود در خانه مانند پاک کننده‌‌ها و محصولات آرایشی قابل اشتعال هستند . برای پیشگیری از آتش سوزی باید از قرار دادن این وسایل در معرض نور خورشید و گرما جلوگیری کرد .
اقدامات لازم بعد از آتش سوزی
بعد از وقوع آتش سوزی مهم ترین کاری که باید انجام شود این است که خونسردی افراد حفظ شود و فورا با شماره 125 سازمان آتش نشانی تماس بگیرند . پس از آن در صورت امکان اقدام به مهار آتش کنند . یکی از کار‌هایی که می تواند موثر باشد ، بستن فضا هایی است که آتش می تواند از آن ها به بخش‌های دیگر سرایت کند . باید در‌ها و پنجره های محلی که موجب آتش‌سوزی شده را فورا بست . یکی از اقدامات دیگری که می‌تواند به کنترل آتش کمک کند ، خلوت کردن راه های منتهی به محل آتش سوزی است تا مانع عبور و مرور نشود به هیچ عنوان در حریق های ناشی از اتصالات برقی از آب برای خاموش کردن استفاده نکنید .
در هنگام آتش سوزی بهتر است برای جلوگیری از بروز مشکلات تنفسی و دود گرفتگی و حفظ سلامتی خود و دیگران ، در شرایطی که امکان رفتن به محل ایمن و دور از آتش نیست ، با استفاده از پارچه یا دستمال مرطوب و قرار دادن آن روی دهان و بینی در مقابل دود ، از خود و دیگر افراد .
در حالتی که در یک بخش از واحد مسکونی آتش سوزی رخ داده و هنوز به بخش های دیگر سرایت نکرده باید ، در همان قسمت که امن است بمانید و در صورت امکان پشت در های محل آتش سوزی را با حوله مرطوب پوشاند . هنگام آتش سوزی به هیچ عنوان از آسانسور استفاده نکنید و از تجمع در راه پله‌ها خودداری کنید . یکی از اقدامات خطرناک ایستادن در لبه پنجره‌ها ، بالکن ها و نقاطی است که خطر سقوط دارد . به هیچ وجه وارد ساختمان آتش گرفته نشوید ، مگر آنکه مجهز به ماسک تنفسی باشید و کاربرد آن را بدانید . قبل از فرار از اتاقی که درب آن بسته است، در را لمس نمایید. اگر داغ باشد از خروجی های دیگر استفاده کنید .
در زمان آتش سوزی باید تمام دریچه های و قسمت هایی که اکسیژن از طریق آنها وارد خانه می شود را مسدود کرد تا از شعله ور تر شدن آتش جلوگیری کنید . در صورت امکان مواد سالم و قابل استفاده را از محل خارج کنید . اگر دچار حریق شدید ، لباس های دارای الیاف مصنوعی و پلاستیکی را از خود دور کنید . برای خاموش کردن آتش‌سوزی سوخت های نفتی از آب استفاده نکنید . در صورت امکان شعله آتش را با شن ، نمک، پتوی نمناک یا پوشش‌های دیگر خفه کنید .
با توجه به موارد ذکر شده حتماً باید در یک واحد مسکونی کپسول آتش نشانی وجود داشته باشد و سیم کشی برق و محل فیوزها از محل لوله کشی گاز دور باشند . نسبت به بازرسی از وسایل برقی باید اقدامات لازم را انجام داد تا هیچیک از آنها دچار اتصالی و حریق نشوند .
نتیجه گیری
با توجه به مواردی که ذکر شد ، باید تمامی واحد ها از نظر ایمنی در برابر آتش سوزی بیمه شود. رعایت موارد فوق می تواند خطر آتش سوزی را کاهش دهد اما اگر چنین اتفاقی بیافتد جبران خسارت آن با بیمه امکان پذیر است. مدیر ساختمان وظیفه بیمه کردن ساختمان در مقابل آتش سوزی را دارد و ساکنین باید این بیمه را از وی بخواهند. آنچه که در چنین اتفاقاتی معمولا مد نظر قرار می گیرد کپسول آتش نشانی تعبیه شده در ساختمان است. اگر هر واحد توان تهیه آن را ندارند بهتر است مدیر ساختمان برای هر طبقه یا کل واحد یک عدد از آن تهیه نماید تا در مواقع لازم مورد استفاده قرار بگیرد.
