حتما شما هم این اصطلاح که خانه جنوبی است یا شمالی را زیاد شنیده اید. در خرید خانه یا ساخت آن به جهت خانه بسیار توجه می شود. این توجه دلایل زیادی دارد. هر چند در شهرهای بزرگ که خانه ها دیگر چند طبقه شده و در یک طبقه چندین واحد قرار دارد خیلی مسئله شمالی یا جنوبی بودن خانه مطرح نمی شود. دلیل این امر آن است که واحد های یک طبقه به دلیل کوچک بودن در کنار یکدیگر هستند و جهت آنها خیلی تاثیری بر میزان نورگیری آنها ندارد. نورگیری مهمترین دلیل انتخاب خانه های شمالی یا جنوبی است. در این مقاله خواهیم گفت که خانه شمالی و جنوبی چیست و چه مزایایی دارد.
تعریف خانه شمالی
در گذشته جهت شمالی و جنوبی را جهت های جغرافیایی در نظر می گرفتند. اما حالا برای تعریف خانه شمالی باید بدانید که اگر حیاط ساختمان به کوچه ختم شود یا ورودی ساختمان از سمت کوچه به حیاط باشد خانه شمالی محسوب میشود. در چنین ساختمانی شمال آن به پلاک مجاور ختم می شود. ساختمان شمالی از سمت حیاط و جنوب نور کاملی دریافت می کند و از سمت دیگر نور غیر مستقیم دریافت خواهد کرد. در ساختمان های چند واحدی که در هر طبقه تعدادی واحد قرار دارد، واحد هایی که به سمت شمال هستند نور بیشتر نسبت به سایر واحد ها در طول روز دریافت خواهند کرد. مگر این که اندازه واحد ها و پنهای آن طوری باشد که هر دو واحد در کنار هم از دو طرف نور بگیرند.
تعریف خانه جنوبی
خانه جنوبی برعکس خانه شمالی بنا می شود. این بدان جهت است که در دو طرف کوچه باید خانه چیده شود. در خانه جنوبی ورودی ساختمان از خیابان به داخل بنا است و حیاط در پشت خانه ساخته می شود. در این ساختمان ها سمت حیاط نور خوب بی دارد و خانه از سمت کوچه نیز نور دریافت می کند.
در ساختمان جنوبی ملک و واحد شما از سمت شمال و از سمت جنوب دارای نور مستقیم است. در خانه های جنوبی نیاز به ایجاد نورگیر نیست زیرا از یک طرف حیاط و از طرف دیگر خیابان اجازه ساخت ساختمان دیگری را به همسایه نمی دهد و باعث می شود تا از دو طرف نور به ساختمان برسد. خانه های جنوبی از نظر پارکینگ و ساخت بهتر هستند و در نقاطی حتی این مزیت بر قیمت خانه نیز تاثیر دارد.
معمولا در زمین هایی که در جهت جنوبی قرار است ساخته شوند پنجره های بزرگتر تعبیه می شود و حدالامکان یک واحد در هر طبقه می سازند. یا این که دو واحد را طوری در کنار هم می سازند که به شمال و جنوب دسترسی داشته باشد.
مزایا و معایب خانه شمالی و جنوبی
نحوه قرارگیری خانه در جهت جغرافیایی از مهمترین نکاتی است که در ساخت یا خرید خانه بدان دقت می شود. زیرا قدیمی ها وضعیت های خانه را بر اساس گرما و سرمای دریافتی ، بر اساس باد و نور دریافتی می ساختند.
- آب و هوای خانه
این که خانه به کدام سمت باشد خیلی مهم است. چون روی آب و هوای خانه و گرما و سرمای آن تاثیر دارد. مثلا خانه های جنوبی به هوای آزاد بیشتری دسترسی دارند. خانه های شمالی و جنوبی در تابستان و زمستان متعادل هستند. اما خانه های غربی و شرقی در تابستان گرم و در زمستان سرد هستند.
یکی دیگر از تاثیرات جهت خانه نورگیری آن است. هرچه نور بیشتری دریافت کند زودتر گرم می شود و همچنین هرچه میزان نور کمتر باشد دیرتر گرم می شود. این عمل در زمستان که به گرما نیاز است بیشتر درک می شود. همچنین خلاف آن در تابستان است که نیاز به خنکی و سرماست. هرچه خورشید در خانه کمتر بتابد خنک تر و هر چه خورشید بیشتر بتابد گرم تر است. این باعث می شود تا خانه های شمالی و جنوبی نسبت به شرقی و غربی در فصول و دریافت گرما و سرما بهتر عمل کنند.
در مناطق سردسیر معمولا خانه های جنوبی می سازند و در مناطق گرمسیر خانه های شمالی بیشتر مورد علاقه است.
- قیمت
خانه های جنوبی نیاز به ساخت نورگیر و پاسیو ندارند زیرا نور به اندازه کافی در فضای خانه یافت می شود. این ویژگی سبب استفاده کامل از فضای خانه می گردد که همین امکان بر قیمت آن تاثیر دارد. در واقع نوع ساخت و استفاده مفید از فضا های داخلی ساختمان تاثیر مهم بر قیمت آن دارد که در خانه های جنوبی می شود این استفاده مفید را بیشتر کرد. پارکینگ یکی دیگر از نیاز های امروزی ماست و باید خانه های ساخته شده دارای پارکینگ باشند. این ویژگی باعث شده است تا خانه های جنوبی از لحاظ پارکینگ نیز خریدشان به صرفه باشد زیرا که فضای پارکینگ بهتری دارند.
با این حال خانه های چند بر به دلیل دسترسی به نور فوق العاده و امکانات بهتر معمولا قیمت بیشتری دارند. در این خانه ها نه تنها شمالی یا جنوبی بلکه شرقی و غربی بودن بنا نیز تاثیر گذار است.
در ساختمان های جدید که معمولا چند واحد در یک طبقه است جهت خیلی مهم نیست ولی آن طرف که به حیاط و دور از خیابان است مزیت بیشتری نسبت به دیگری دارد و این نسبت بر قیمت آن تاثیر می گذارد.
- نقشه
نقشه کلی یک ساختمان برای ساخت بسیار مهم است. یک طراح ساختمان باید بداند که در ساختمان های متعدد چطور نقشه چینی کند تا بهترین استفاده از فضا شود و کمترین میزان اتلاف انرژی داشته باشیم. معمولا در آپارتمان‌های شرقی-غربی جاگذاری اتاق خواب‌ها در شرق خانه و نشیمن و آشپرخانه در غرب خانه باید طراحی شود تا بتوان به یک نقشه خوب رسید.
در طراحی شمالی جنوبی آشپزخانه را به سمت نور شمال و اتاق‌خواب‌ها به سمت نور جنوب باید طراحی شود زیرا که نور بهتری در طول روز دارند. طراح ساختمان باید به این نکته توجه کند که ساختمان در چه جهتی به کوچه دسترسی دارد و باید اتاق خواب هارا از آن دور کند تا شلوغی خیابان خواب را از ساکنین نگیرد.
در خیلی از اوقات سلیقه افراد حرف اول را در ساخت می زند اما این سلیقه نباید طوری باشد که به کلی فضای ساختمان را از حالت معمول و منطقی دور کند. به طوری که خیلی از مشکلات نظیر سروصدای خیابان یا نور اضافه و غیره وارد ساختمان شود. برای این که بتوان یک طرح معقول مطابق با سلیقه داشت باید با طراح ساختمان صحبت شود و نظر او نیز دریافت گردد.
خرید واحد مسکونی در آپارتمان
باید توجه کنید که چه خانه ای می خرید. امکانات خانه از یک طرف و نقشه و ساخت آن از طرف دیگر از اهمیت بالایی برخودار است. همانطورکه گفته شد در یک خانه جهت طراحی شمالی یا جنوبی ، شرقی یا غربی بودن خانه بسیار تاثیر گذار است. برای همین باید ابتدا در خرید خانه به جای قرارگیری واحد مسکونی خود دقت کنید. اگر جهت خانه شما طوری باشد که مدام نور خورشید در خانه شما باشد در تابستان اذیت خواهید شد. همچنین اگر بخواهید در طول روز استراحت کنید به زحمت یک محل با نور کم در خانه پیدا می کنید.
اینها فقط بخشی از مشکلاتی است که در هنگام خرید خانه با آن مواجه می شوید. نکته دیگر این است که خانه شما نزدیک خیابان است یا دور از آن ؟ شمالی است و به حیاط ختم می شود یا جنوبی است و مستقیما با خیابان یا کوچه سر وکار دارید. همانطور که می دانید خانه های شمالی به دلیل این که به حیاط ختم می شود باعث آن شده که از سر و صدای خیابان دور هستید. اما در خانه های شمالی اگر طراحی درستی نداشته باشد مدام باید سر و صدای خیابان یا کوچه را تحمل کنید.
همچنین در خیابان و شهرهای شلوغ معمولا واحد های بالا خواهان بیشتری نسبت به طبقه های نزدیک به زمین دارد زیرا که سر و صدای خیابان در این واحد ها بیشتر به گوش می رسد. از طرفی نور مناسب باعث می شود تا گیاهان شما همیشه شاداب باشند. این نور سبب رشد آنها می شود اما آیا شما حاضر هستید این مزیت را به جان بخرید و از واحد های خنک جنوبی بی بهره باشید.
نتیجه گیری
عده ای معتقدند که با ساخت پنجره های دوجداره و عدم عبور گرما و سرما دیگر مهم نیست کدام سمت باشیم! شمالی یا جنوبی بودن خیلی تاثیری در خنکی یا گرمی خانه ندارد. از طرفی سیستم های گرمایشی و سرمایشی به حدی خوب پیشرفت کرده اند که گاها فقط نیاز به تنظیم درجه دما داریم و خود سیستم سرما و گرما را برای ما می سازند. با این حال عده دیگر می گویند این سیستم و تکنولوژی صرف هزینه و انرژی می کند که در دراز مدت به طبیعت آسیب می رساند. ما باید با طراحی بهتر و انتخاب درست کمترین انرژی را مصرف کنیم و بیشترین سود را ببریم. همچنین هزینه سیستم های گرمایشی و سرمایشی بسیار بالاست و به صرفه نیست که از آن استفاده شود. با همین دلایل بالا باید گفت جهت ساختمان در انتخاب و ساخت آن مهم است تا با مصرف کمترین انرژی و هزینه بتوان آسایش و راحتی خود را فراهم کرد.
