کولرهای آبی در ایران به دلیل اقلیم خاص آن به عنوان اصلی ترین روش سرمایشی در ایران به حساب می آید. یکی از مشکلاتی که بسیاری از خانواده های ایرانی با آن مواجه هستند بحث سرویس سالیانه کولرهای آبی است که صادقانه باید بگوییم ، اطلاعات برخی از ما نسبت به آن محدود می باشد. این مسئله زمانی دشوارتر می شود که هنگام سرویس کولر آبی یکی از بخش ها خراب شده باشد و ما نسبت به تشخیص قطعه معیوب اطلاعات کافی نداشته باشیم. از این رو قصد داریم امروز برای شما همراهان عزیز هومتیکی نکات کلیدی و حساسی که هنگام تعمیر کولر آبی به شما کمک می کند را عنوان نماییم.
کولر آبی به چه صورت کار می کند؟
اگر بخواهیم به صورت تخصصی در مورد فرایند تولید سرما در کولر آبی صحبت کنیم باید بگوییم این کولرها با استفاده از فرایندی به نام سرمایش تبخیری که از تبخیر آب ، هوا را خنک می کند. کولرهای آبی با سایر سیستم های تهویه مطبوع که از سیکل های تبرید فشرده سازی بخار یا جذب استفاده می کنند متفاوت است. سرمایش تبخیری از این واقعیت که آب مقدار نسبتاً زیادی گرما را به منظور تبخیر جذب می کند استفاده می کند و دمای هوای خشک را به طور قابل توجهی از طریق انتقال فاز آب مایع به بخار آب (تبخیر) کاهش داد. این فرایند می تواند هوا را با مصرف انرژی بسیار کمتری نسبت به یخچال خنک کند. در آب و هوای بسیار خشک، سرمایش تبخیری هوا مزیت دیگری دارد که هوا را با رطوبت بیشتر برای راحتی ساکنان ساختمان تهویه می‌کند.
تاریخچه کولر آبی
شکل سنتی کولرهای آبی، که از آن به عنوان بادگیر یاد می شود ، اولین بار در مصر باستان و ایران هزاران سال پیش به شکل شفت باد بر روی سقف مورد استفاده قرار گرفت. آنها باد را با کمک گرفتن از ابزار خود به قنات منتقل کردند و از روی آب داخل قنات آن را رد کردند و هوای خنک شده را به داخل ساختمان وارد کردند. تحت تاثیر همین علم بود که ایرانیان تلاش کردند کولرهای آبی مدرن را طراحی کرده و از آن برای سرد کردن هوا بهره بگیرند.
عملکرد کولر آبی
با وجود اینکه تاریخ این کولرها به هزاران سال می رسد ولی بر خلاف دیگر روش های سرمایشی تنوع در این کولرها بسیار پایین بوده و همین عامل نیز سبب شده است که کولرهای آبی با وجود اینکه در اقلیم ایران بسیار عملکرد خوبی دارند از میان رفته و جای خود را به روش های دیگر سرمایشی مانند کولرهای گازی و چیلر بدهد. به عنوان مثال شما زمانی که از کولرهای آبی استفاده می کنید این امکان را ندارید تا میزان سرمایش آن ها را کنترل کرده آن را بالا یا پایین ببرید. علاوه بر آن سیستم کولرهای آبی به نحوی عمل می کند که شما باید هر 10 ساعت یک مربته به آن ها استراحت داده و اجازه ندهید خیلی تحت فشار باشند. این مسائل در طی چند سال اخیر سبب شده است که محبوبیت این دستگاه ها کمتر از گذشته شده و جایگاه خود را به سیستم های سرمایشی نوین بدهد.
قطعات تشکیل دهنده کولر آبی
پیش از آنکه بخواهیم سرویس سالیانه کولرهای آبی را به شما همراهان عزیز توضیح دهیم لازم است ابتدا نیم نگاهی به تمام وسایلی که در یک کولر آبی به کار می روند نگاه کرده و سپس به شما بگوییم برای سرویس کولرها باید چه کارهایی را انجام دهیم. در اصل یک کولر آبی به سه بخشی اصل تقسیم می شود:
- الکتریکی: پمپ آب و کلید قطع، موتور کولر و وصل جریان برق
- مکانیکی: شناور ، تسمه ، توربین هوا و فولی
- ثابت: دریچه‌ها، پوشال‌ها، شیر تخلیه و شبکه‌ی آبرسانی
سرویس کولر آبی
با شروع ماه خرداد ما ایرانی ها نیز برای خرید پوشال های جدید در صف می ایستیم و تلاش می کنیم با روغن کاری و تعویض قطعات کهنه کولرهای آبی خود را سرویس کنیم. ما در این بخش به شما پیشنهاد می کنیم پیش از اینکه خودتان دست به آچار شوید بهتر است از یک متخصص استفاده کرده و با کمک او سرویس سالانه کولر را انجام دهید ولی در صورتی که شما نیز از آن دسته افرادی هستید که قصد دارند خودشان این کار را انجام دهند بهتر است موارد پیش رو را به دقت مطالعه کرده و از آن ها در تمامی مراحل تعمیر کولر بهره بگیرید:
موارد اولیه سرویس کولر
اولین و در اصل مهم ترین مسئله که پیش از سرویس کولر باید به آن دقت کنید خاموش بودن برق کولر می باشد. از آنجایی که آب سبب می شود الکتریسته به شدت خطرناک باشد در صورتی که برق کولر وصل باشد امکان برق گرفتگی نیز وجود دارد. به منظور اطمینان حاصل کردن از خاموشی کولر برخی از افراد حتی فیوز موجود را نیز قطع می کنند که ما نیز به شما همین مسئله را پیشنهاد می دهیم. در صورتی که کولر شما در جایی قرار گرفته است که امکان دسترسی شما به آن وجود ندارد از چهارپایه های محکم چوبی استفاده کنید تا بهتر بتوانید پوشال ها را تعویض کنید. برخی از افراد نیز به منظور محکم کاری از دمپایی های پلاستیکی ای که لیز خوردن را به حداقل می رسانند بهره می گیرند. به دلیل اینکه در پشت بام خانه ها بیش از سه عدد کولر قرار دارد به منظور اینکه سهوا کولر همسایه را تعمیر نکنید بهتر است یک مرتبه پیش از تعمیر به همراه خود بگویید کولر را خاموش و روشن کرده تا مطمئن شوید در حال سرویس کولر مد نظر هستید. از آنجایی که کولرهای آبی معمولا بیش از 7 ماه در سال خاموش هستند دریچه ها و کانال های این کولرها مملو از خاک و گرد و غبار می شود. از این رو بهتر است پیش از تعمیر کولرها جلوی آن ها را به خوبی گرفته از پخش شدن این گرد و غبار به داخل خانه جلوگیری نمایید.
تعویض پوشال‌های کولر آبی
هنگامی که صحبت از سرویس کولرهای آبی به میان می آید تعویض یا شتسشوی پوشال ها اصلی ترین موضوعی است که به ذهن ما ایرانی ها می رسد. باور عمومی بر این است که نیازی نیست به صورت سالیانه این پوشال ها را تعویض کنید ولی به دلیل اینکه درون این پوشال ها مملو از باکتری و قارچ ها خطرناک است در صورت عدم تعویض پوشال ها امکان ایجاد حساسیت افزایش پیدا کرده و مشکلات عدیدی را ایجاد می کند. در صورتی که قصد تعویض پوشال ها به دلیل نو بودن پوشال های سال پیش ندارید بهتر است ابتدا آن ها را از بدنه جدا کرده و سپس به خوبی آن ها را بشویید. پس از شستن پوشال ها درب کولر را به خوبی محکم بسته و سپس می توانید مجدد از بیرون بر روی آن ها آب بگیرید. در صورتی که قصد دارید پوشال جدید خریداری کنید حتما اندازه کولر را مد نظر قرار داده و بر اساس آن پوشال تهیه کنید.
بررسی موتور و دینام
زمانی که شما سرویس سالانه کولر را انجام می دهید بهتر است به موتور دستگاه نگاهی ویژه ای داشته باشید. به دلیل اینکه موتور چند ماهی کار نکرده است بهتر است شما پیش از اینکه از آن استفاده کنید حسابی آن را روغن کاری کرده و از سالم بودن تسمه نیز اطمینان حاصل کنید. یکی از اشتباهات این است که برخی از افراد تسمه را به حدی محکم می کنند که چرخش دینام ممکن نبوده و به درستی هوا خنک نمی شود. پس از اینکه شست و شوی پوشال ها به درستی انجام شد و موتور و دینام را نیز بررسی کردید از فردی که در پایین ایستاده بخواهید پمپ آب را یک مرتبه بزند ، پس از اینکه پمپ آب را روشن کردند و آب به درستی جریان پیدا کرد اجازه دهید به مدت 1 دقیقه پمپ به تنهایی کار کند تا محفظه کولر پر از آب شود. پس آز آن برای اطمینان از درست کار کردن کولر آن را بر روی سرعت کم زده و اجازه دهید کار کند..
سرویس و روغن‌کاری پمپ کولر آبی
فارغ از اینکه چه نوع پمپ یا موتوری در اختیار دارید تعمیر و نگهداری آن ها یکی از عواملی می باشد که سبب می شود طول عمر آن ها افزایش یابد از این رو باید به صورت مکرر آن ها را روغن کاری کنید. در ابتدا برق کولر را به کلی قطع کرده و سپس پیچ های محکم کننده پمپ کولر را باز کرده و آن را از ترمینال کولر جدا می کنید. شلنگ وصل شده به پمپ را با استفاده از ابزار در دست باز کرده و حالا می توانید روغن کاری را آغاز کنید.
شست‌وشوی کامل هنگام سرویس کولر آبی
به منظور اینکه بتوانید کف کولر را شست و شو کنید ابتدا دریچه آبی یا سفید رنگ اطمینان را باز کنید تا آب داخل آن به کلی خالی شود. در صورتی که جرم هایی را در کف کولر مشاهده می کنید با استفاده از یک جرم گیر مناسب آن ها را شستشو کنید. در صورتی که مشاهده می کنید رنگ بخشی از کولر رفته است نسبت به بازسازی آن اقدام کنید تا از زنگ زدگی جلوگیری کنید. در انتها دریچه اطمینان را بسته و مطمئن شوید نشتی آب وجود ندارد.
تنظیم شناور کولر آبی
یکی از دستگاه هایی که در هنگام سرویس کولر باید به آن دقت کنید شناور است ، وظیفه این قطعه سنجش حجم و میزان آب کولر می باشد تا از سرریز شدن آب جلوگیری کند در این صورت زمانی که کولر آبی را سرویس می کنید باید به آن دقت زیادی کنید. در صورتی که شناور را به درستی تنظیم کرده باشید ، این قطعه باید یک سانت پایین تر از سطح شیر تخلیه کف قرار بگیرد.
روشن کردن کولر آبی پس از سرویس
پس از اینکه تمامی قطعات داخل کولر را سرویس کردید حالا زمان آن فرا رسیده است تا یک تست نهایی انجام داده و عملکر کولر خود را مورد آزمایش قرار دهید. به فردی که در کنار کلید کولر قرار گرفته درخواست کنید ابتدا 10 ثانیه پمپ آب را زده و سپس کولر را در سرعت کند قرار می دهید. پس از اینکه در این مرحله عملکرد خوبی داشت آن را بر روی دور تند بزنید تا به درستی عملکرد قطعات را مشاهده کنید.
مطالب بیشتر
مزایا و معایب کولرهای آبی و کولرهای گازی
