یکی از مهمترین و ضروری ترین قسمت ها در برج ها و آپارتمان ها، آسانسور است. ابزاری که در نبود آن قطعا عبور و مرور از پله ها و بالا و پایین آمدن به یک بحران تبدیل می شد.آسانسور هایی که در ساختمان ها یا هرجای دیگری، با کاربردی های متفاوتی به کار برده می شود از قسمت هایی تشکیل شده است که در این مقاله قصد داریم به معرفی اجزای مختلف آن بپردازیم.پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

تاریخچه ی آسانسور

در واقع خود کلمه ی آسانسور ازیکی کلمه ای فرانسویی که به معنای اتاقکی ساده می باشد گرفته شده است. امروزه نیز به وسیله ای آسانسور می گویندک ه عمدتا به شکل مستطیل می باشد و دارای کابینی برای نگهداری افراد است و به آن ها کمک می کند که بتوانند خود یا وسایل هایشان را در طبقات مختلف جابجا کنند.

به عبارت ساده تر، آسانسور یک نوع وسیله برای حمل و نقل و جابجایی به صورت عمودی می باشد که این امکان را فراهم می کند تا جابجایی و حرکت بین طبقات مختلف یک ساختمان به آسانی و سهولت انجام گیرد.در خصوص چگونگی حرکت و نیرویی که به آسانسور بابت این جابجایی کمک می کند باید گفت که آسانسور ها به کمک اجزایی تحت عنوان الکترو موتور کار می کنند که انواع مختلفی نیز دارد. محل قرار گیری الکترو موتور ها عموما در بالای آسانسور و در اتاقی به نام موتور خانه می باشد .

در خصوص تاریخچه ی پیدایش آسانسور نیز باید بگوییم که اولین آسانسور در ۳۳۶ سال قبل از میلاد مسیح در روم باستان ایجاد و مورد استفاده قرار گرفته است اما شکل آن با آن چه که در ذهنتان است کاملا متفاوت است،این آسانسور اولیه به کمک نیروی دست افراد و حیوانات قادر به حرکت بوده است.قرن ۱۸ پادشاهی به نام لویی پانزدهم ، اقدام به استفاده و تولید اولین آسانسور انسانی کرد که از آن به عنوان وسیله ای برای جابجایی افراد در قصر استفاده می کردند. این آسانسور که در خارج از کاخ تعبیه شده فقط قادر به حرکت از طبقه ی همکف به بالکن و بر عکس آن بود.

مکانیزمی که برای این آسانسور در نظر گرفته شده بود، متشکل از وزنه و قرقره هایی بوده است که توسط افرادی به دستور پادشاه به از طبقه بالا به پایین حرکت می کرد و در اصل آسانسور با نیروی این افراد به حرکت در می آمد.سرانجام و پس از تلاش های گسترده بشر برای ایجاد و ساخت آسانسور برای راحتی در جابجایی، شخصی به نام الیشا اوتیس که امروزه به عنوان بنیان گذار اولین شرکت ساخت آسانسور در دنیا شناخته می شود، توانست اولین آسانسور به شکلی تقربیا مشابه با وسیله ای که این روز ها از آن استفاده می کنیم طراحی و به تولید برساند.طراحی الیشا ایجاد و ساخت یک آسانسور ایمن با ترمز ایمنی بود که امروزه به نام آسانسور کششی آن را می شناسیم. این آسانسور برای اولین بار نمایشگاه جهانی نیویورک به نمایش عموم گذاشته شد.

آشنایی با قطعات مختلف آسانسور

آسانسور ها بسته به نوع سیستم تعلیقی که در آن ها به کار برده می شود از قطعات مختلف واجزای گوناگونی تشکیل می شوند. در یک دسته بندی کلی اجزای سازنده آسانسور ها هم قطعات و لوازم الکتریکی را شامل می شوند و هم لوازم مکانیکی.هر کدام از اجزایی که در ساخت و حرکت آسانسور مورد استفاده قرار می گیرد برای رسیدن به هدف و مقصودی خاصی در زمینه حرکت صحیح و استاندارد آسانسور می باشد.در یک دسته بندی کلی باید گفت که آسانسور ها از قطعات زیاد و گسترده ای تشکیل شده اند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است:

۱.آهن آلات آهن کشی
۲.ریل های وزنه و کابین
۳.پشت بند های وزنه و کابین
۴.براکت های وزنه و کابین
۵.درب طبقات که شامل مکانیزم درب و لته ها
۶.کابین
۷.درب اصلی کابین شامل مکانیزم درب و لته ها
۸.شستی کابین و شستی طبقات
۹.سیم بکسل آسانسورها
۱۰. موتور
۱۱.تابلو فرمان، گاورنر، پاراشوت
۱۲.کفشک ها، میکروسوییچ و سنسورها

در ادامه به توضیح اصلی ترین اجرای به کاربرد شده در آسانسور می پردازیم:

۱.موتور آسانسور:

در اینجا به مهمترین و حساس ترین بخش آسانسور اشاره می کنیم، که بدون وجود آن امکان حرکت و جابجایی برای آسانسور وجود ندارد و در واقع نیروی محرکه ی لازم برای حرکت اسانسور را فراهم می کند که موتور آسانسور است.موتور های آسانسور نیز مانند سایر قسمت های به کار برده شده در آسانسور مدل و انواع مختلفی دارد که در بین آن ها موتور های گیربکس و گیرلس بهترین نوع هستند. موتور آسانسور وظیفه ی جابجایی کابین آسانسور و قاب وزنه را دارد که توسط سیم بکسل ها و به دستور تابلو فرمان انجام می شود.

۲.کابین آسانسور:

در واقع بخش اصلی و سازنده آسانسور کابین آن است. کابین آسانسور شکل اتاقکی برای جابجایی و قرار گیری بار یا مسافران طراحی شده است. در مورد طراحی داخل کابین آسانسور باید گفت که این کار کاملا سلیقه ای و دلخواه انجام می شود و برای ساخت کابین از متریالی مانند استیل، ام دی اف و یا ترکیبی از هر دوی آن های می توان استفاده کرد یا هر نوع متریال دیگری که متناسب با سلیقه و انتخاب مصرف کننده باشد.کابین های آسانسور بسته به ظرفیت و کارایی که قرار است داشته باشند در ارتفاع و ظرفیت های مختلف ساخته می شوند و می توانند کابین هایی برای جابجایی نفر، بار، غذ، ماشین و …باشند.

۳.ریل آسانسور :

ریل آسانسور جزیی از آسانسور است که جهت حفظ مسیر کابین مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین از ایجاد از نوسانات افقی هنگام سوار شدن مسافر داخل آسانسور جلوگیری می کند.اصولا کابین آسانسور توسط کفشک هایی که کاملا وابسته به وزن و کاربری می باشد می تواند از نوع لغزشی و یا غلطکی باشد در بین ریل آسانسور حرکت می کند و سبب حرکت بین طبقات می شود. یکی دیگر از اصلی ترین وظایفی که ریل آسانسور بر عهده دارد، نگهداشتن آسانسور به هنگام عملکرد مکانیزم ایمنی می باشد.

۴.درب طبقه آسانسور:

یکی دیگر از اجزای آسانسور که برای ما نیز قابل مشاهده است و با آن سروکار داریم درب طبقه آسانسور می باشد. درب طبقه آسانسور در انواع و اشکال مختلف طراحی و ساخته شده است که احتمالا تا به امروز انواع گوناگون آن را مشاهده کرده اید.یکی از اصلی ترین دلایل برای طراحی و قرار دادن درب طبقه آسانسور ایمنی، ورود و خروج مسافر به داخل کابین آسانسور می باشد که موضوع بسیار مهمی است.امروزه با توجه به طراحی آسانسور و متناسب با کاربردی که قرار است داشته باشد، درب های طبقه آسانسور متفاوتی طراحی می شوند که در عرض ها و ارتفاع های مختلف وجود دارند.اگر بخواهیم به متداول ترین نوع درب اسانسور اشاره کنیم می توان موارد زیر را نام برد:

۱.درب دستی ( که به نام لولایی نیز شناخته می شود.)
۲.درب تلسکوپی(با مدل درب از کنار جمع شونده)
۳. نوع دیگر درب تلسکوپی (از وسط بازشو).

البته همانطور که گفتیم طراحی درب طبقات آسانسور بسیار متتنوع است و بسته به کاربری می توانید از درب های آکاردئونی، اتوبوسی و یا گیوتینی نیز استفاده کنید.

۵.تابلو فرمان :

یکی دیگر از مهمترین بخش های آسانسور تابلو فرمان ست که می توان آن را به عنوان مرکز پردازش تمام دستورات و عملیات آسانسور در نظر گرفت.نکته ای که جالب است بدانید این است که تمام دستور ها برای آسانسور مانند جابجایی در بین طبقات و نگهداشتن و … از طریق مدار فرمان به موتور آسانسور فرستاده می شود و عملکرد موتور و تمامی قطعات الکترونیکی وابسته به دستورات تابلو فرمان به کار برده شده در آسانسور است. از بین تابلو فرمان مختلف می توان به تابلو فرمان دو سرعته و تک سرعته اشاره کرد که بهترین نوع هستند.

۶. پاراشوت یا گاورنر :

احتمالا آگاهی دارید که تمامی آسانسور ها از بخشی به نام ترمز ایمنی برخوردار هستند که به نام پاراشوت نیز شناخته می شود. این ترمز ایمنی دارای بخش های به نام فک است که در مواقع ضروری توسط همین فک ها می تواند از حرکت کابین روی ریل جلوگیری کرد و مانع حرکت آسانسور شد.

۷.بافر یا ضربه گیر:

برای همه پیش آمده که در خصوص سقوط آسانسور مطالبی را شنیده باشند در این مورد باید گفت اگر به هر دلیلی آسانسور در پایین ترین ایستگاه توقف نداشته باشد و به سمت کف چاه در حال سقوط باشد، سایر سیستم های ایمنی هم نمی توانند عملکردی از خودشان نشان دهند بنابراین پس از طی کردن چند سانتی متر با قطعه ای به نام بافر برخورد خواهد کرد.در واقع وظیفه اصلی بافر کاهش شدت ضربه وارده به کابین می باشد. بافر ها نیز در انواع مختلفی ساخته می شوند که از بین ها آن ها می توان به بافر های پلی اورتان و هیدرولیکی به عنوان نمونه ای از بهترین اشاره کرد.

نتیجه گیری:

در این مقاله سعی کردیم شما را تا حدودی با آسانسور و اجزای اصلی آن و کاربردی که هر کدام از آن ها دارند آشنا کنیم ولی این موضوع را به یاد داشته باشید برای این که بتوانید از آن مانند هر وسیله ی دیگری در مدت طولانی تری استفاده کنید لازم است تا مراقبت های ویژه ای انجام دهید تا سالم تر و بهتر بماند برای مثال بهتر است از آسانسور نفر بر، برای جابجایی بار استفاده نشود زیرا باعث فشار به آن و در نتیجه تخریب می شود.امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.

بیشتر بخوانید :

سرویس و نگهداری آسانسور شامل چه مواردی است؟

هزینه تعمیر آسانسور بر عهده مالک است یا مستاجر؟

در صورت بروز حادثه در آسانسور چه کسی مسئول است؟