مالیات بر روی خانه های خالی تحت تاثیر دو عامل بزرگ یعنی گران شدن قیمت اجاره بها و سیاست دولت به منظور جبران کسری بودجه خود از طریق مالیات در تمامی شهرهای کشور اعمال گردید. از آنجایی که تمامی کشورهای دنیا به منظور تامین بودجه خود مالیات های متفاوتی را در نظر می گیرند کشور ما نیز تصمیم گرفت اتکا به نفت را کنار گذاشته و برای تامین بودجه خود مالیات را نسبت به گذشته افزایش دهد.
از آنجایی که این سیاست هنوز در دوران کودکی و طفولیت خود قرار دارد سوالات بسیاری نسبت به عملکرد و نحوه ارزیابی خانه های خالی وجود دارد. از این رو ما در هومتیک و در راستای کمک به مدیریت خانه های خود تصمیم گرفتیم نگاهی اجمالی به این سیاست نوپا انداخته و تمامی جنبه های آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.
نحوه تشخیص خانه های خالی
اولین مرحله برای توصیف مالیات بر روی خانه‌های خالی تعریف این خانه ها از دیدگاه اداره مالیات می باشد. تحت تاثیر همین مسئله و به منظور شفافیت بیشتر شورای نگهبان شرایطی را عنوان نموده که بر اساس آن خانه های خالی برای خود تعریفی واحد دارا می باشند. پیش رو شرایطی را عنوان میکنیم که تحت تاثیر آن ملک شما را به عنوان خانه خالی به حساب می آورند:
- خانه اعلام شده به عنوان محل سکونت اصلی یا فرعی صاحب ملک در نظر گرفته نشود
- از مدت زمان صدور گواهی پایانکار ملک یک سال گذشته باشد که این میزان در پروژه های انبوه سازی به بیش از ۱۸ ماه نیز افزایش پیدا می کند.
- جمعیت شهری که خانه در آن بنا شده است بیش از صد هزار نفر محاسبه شده باشد.
- در صورتی که با استناد به تاریخ ثبت سند حداقل چهار ماه از تاریخ خرید خانه گذشته باشد.
- هیچ فرد یا خانواده‌ای به مدت چهار ماه خانه را اجاره نکرده باشد.
- مستاجری که در خانه ساکن است خود دارای اقامتگاه اصلی باشد.
- خانه وقتی که بر اساس سند وقفی خود اجازه اجاره داده شدن آن اعلام شده باشد.
- خانه یا ملکی که در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی توسط مالک شرایط آن اعلام نشده باشد.
حالا که با شرایط اعلام شده خانه های خالی بیشتر آشنا شدید ، زمان آن فرارسیده که نحوه محاسبه و بررسی مالیات این خانه ها را نیز مورد ارزیابی قرار داده و قدمی محکم تر به منظور درک این قانون جدید بر داشته باشیم.
مالیات بر خانه های خالی
برآوردهای اولیه وزارت مسکن و شهرسازی نشان می دهد دلیل اصلی اینکه قیمت مسکن در طی چند سال اخیر به شدت افزایش یافته کمبود مسکن نیست ، بلکه دید مردم مبنی بر سرمایه گذاری و کسب سود از خالی نگه داشتن خانه خود می باشد. تحت تاثیر این شرایط و به منظور افزایش تعداد خانه های بالقوه برای اجاره یا فروش وزارت مسکن تصمیم گرفت با یک طرح جنجالی بحث مالیات بر روی خانه های خالی را به مرحله اجرا در بیاورد.
در سال 1399 این طرح ابتدا به منظور بررسی اولیه وارد مجلس گردید و در تیر ماه همان سال بعد از تصویب به شورای نگهبان ارسال شد. با وجود اینکه در ابتدا بسیاری از اعضای شورای نگهبان نسبت به این طرح اشکالاتی را مطرح کردند ولی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اشکالات مطرح شده این طرح را برطرف کرده و به گونه ای آن را چکش کاری کردند. پس از این مرحله بود که دولت شرایط مالیاتی را بر روی ملک هایی که به عنوان خانه خالی از آن ها یاد می شد ابلاغ نمود و امروزه این طرح در مرحله اجرا می باشد. علی رغم اینکه معیار این خانه ها به صورت دقیقی اعلام شده است ولی تمامی این خانه ها به یک میزان مالیات نخواهند داشت و مبلغ آن متفاوت می باشد.
نحوه شناسایی خانه خالی توسط دولت
پس از اینکه این طرح توسط مجلس و شورای نگهبان به تصویب رسید دولت سامانه ای تنظیم نمود که بر اساس آن مالکین خانه ها باید به این سامانه مراجعه کرده و اطلاعات کلی ملک خود را در آن وارد کنند. این سامانه جامع که برای تکمیل فرایند مالیات بر خانه های خالی توسط وزارت مسکن راه اندازی شده است به مالکین اجازه می دهد اطلاعات جزئی خانه اعم از کد پستی ، شرایط خانه از نظر مستاجر و یا خالی از سکنه بودن را وارد کرده و وضعیت خانه را به مسئولین اطلاع دهند.
از سوی دیگر در راستای اطلاع رسانی جمعی دولت دوازدهم و سیزدهم نیز با ارسال پیامکی جداگانه برای مالکین ضرب العجلی 2 ماهه را اعلام کردند که بر اساس آن باید به سامانه مراجعه کرده و تمام امکلاک خود را در تمامی شهرها باید اعلام می کردند
نحوه محاسبه مالیات خانه های خالی
باور عمومی بر این است که خانه های کلنگی و قدیمی شامل مالیات نخواهد شد و این مسئله تنها برای خانه های جدید و لوکس اعمال می شود. علی رغم این مسئله ، باید به شما عنوان کنیم دولت استثنائی برای این مسئله قائل نشده است و فارغ از شرایط خانه مالیات بر اساس معیار ویژه ای تنظیم می شود.
سه عامل اصلی برای مشخص نمودن مبلغ مالیات خانه های خالی به شرح زیر می باشد:
- مدت زمان خالی بودن ملک
- قیمت برآورد شده اجاره ملک
- تعداد خانه‌های خالی مالک
در شرایطی که ملک شما در تهران یا شهرهایی با نفوسی بیش از 100 هزار می باشد افرادی که 1 تا 5 خانه خالی دارند مالیات آن ها به شرح زیر محاسبه می شود:
- سال اول: ۶ برابر ارزش اجاری ملک
- سال دوم: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک
- سال سوم: ۱۸ برابر ارزش اجاری ملک
در شرایطی که تعداد خانه های اعلام شده یک فرد بیش از 5 عدد باشد نحوه محاسبه مالیات تغییر کرده و بر اساس اعداد زیر محاسبه می شود:
- سال اول: 12 برابر ارزش اجاری ملک
- سال دوم: 24 برابر ارزش اجاری ملک
- سال سوم: 36 برابر ارزش اجاری ملک
مالکین در صورتی که نسبت به مالیات اعلام شده اعتراضی نداشته باشند موظف هستند یک ماه پس از اعلام مبلغ محاسبه شده را پرداخت نمایند. جریمه عدم پرداخت مبلغ مالیاتی در ازای هر ماه 2.5 درصد مبلغ کل می باشد.
سامانه ثبت خانه های خالی
هم اکنون که شما با نحوه محاسبه و شرایط مشخص شدن خانه های خالی برای دریافت مالیات آشنا شدید زمان آن فرا رسیده است تا شما با سامانه اعلام شده توسط دولت برای ثبت خانه های خود نیز آشنا شوید. www.amlak.mrud.ir سامانه ای است که از آن به عنوان سامانه ملی املاک و اسکان کشور نیز یاد می شود و مالکین می توانند با حضور در آن جهت ثبت خانه های خالی خود اقدام کنند.
مطالب بیشتر
