تمام افرادی که در ساختمان ها و برج های بلند مرتبه زندگی می کنند با اصطلاح رایزر آشنا می باشند. لغت رایزر (Riser) از زبان انگلیسی وارد زبان فارسی شده است و به معنی هر شی یا وسیله ای است که از یک نقطه به صورت عمودی به بالا می رود. در ساختمان سازی به منظور این که زیبایی ساختمان حفظ شده و برخی از وسیله ها امنیت کافی را داشته باشند از لوله ها و وسایلی استفاده می شود که به آنها به دلیل ساختار منحصر به فرد شان رایزر می گویند. امروز در وبسایت هومتیک قصد داریم برای شما همراهان همیشگی توصیف کلی و دقیقی از رایزر ارائه داده و شما را نسبت به نگهداری و به کار گرفتن این وسیله های پرکاربرد آشنا کنیم.
تشخیص رایزر در ساختمان
یکی از مواردی که باعث سردرگمی بسیاری از افراد می شود این است که در یک ساختمان تعداد بسیار زیادی لوله وجود دارد ، ولی قاعده کلی عنوان می کند رایزر تنها به فضا یا مسیری گفته می شود که برای راه اندازی لوله های اصلی مانند لوله های فاضلاب ، گاز ، آب و شوفاژ از آن استفاده می شود. بر اساس اصول اصلی مهندسی ساختمان اندازه مشخصی برای طول و عرض رایزر وجود ندارد و می تواند بر اساس تعداد طبقات و موارد استفاده شده متفاوت باشد. در اصل اگر قصد دارید از میان تمامی لوله ها ، رایزر محل سکونت خود را پیدا کنید بهتر است به دنبال بزرگ ترین لوله و یا بهتر است گفت فضا بگردید!
جنس لوله‌های رایزر چیست؟
بسته به محلی که شما قصد دارید خانه خود را بسازید ، جنس لوله های رایزر متفاوت می باشد. به طور سنتی در ایران برای راه اندازی رایزر تاسیسات از رایزر آهنی استفاده می شود ولی به دلیل مشکلات رطوبتی و زنگ زدگی بعد از مدتی ساختمان سازها تصمیم گرفتند لوله های پلی اتیلن یا یو پیوی سی را جایگزین آن ها کنند. از آنجایی که پلی اتیلن در مقابل رطوبت بسیار مقام می باشد امروزه از آن ها برای رایزرهای مرطوب و یا انتقال آب استفاده می کنند. ولی در برخی از ساختمان ها نیز از یو پی وی سی برای لوله های برق بهره گرفته می شود که البته مزیت های زیادی را نیز با خود به همراه دارد.
نحوه ساخت رایزر در نمای بیرونی
قانون کلی راه اندازی رایزر عنوان می کند با در نظر گرفتن اصول اصلی استانداردهای لوله کشی و به منظور حفظ زیبایی و جلوه ساختمان ها بهتر است آن ها کنار ستونهای ساختمان و یا داخل داکت ها طراحی شوند. ساختمان سازی ایالات متحده عنوان می کند که رایزرها تحت هیچ شرایطی نباید به نمای ساختمان آسیب بزند و به همین دلیل در صورت اینکه آن ها را فردی بخواهد به صورت بیرونی ایجاد کند بهتر است آن ها را در زیر داکت های ساختمانی ایجاد کنند.
انواع رایزر در ساختمان
رایزر خشک: برای تامین آب داخل ساختمان ها برای اطفاء حریق استفاده می شود. رایزرهای خشک زمانی که از آنها استفاده نمی شود حاوی آب نیستند، اما در صورت لزوم توسط دستگاه های پمپاژ آتش نشانی با آب شارژ می شوند.
رایزر مرطوب: برای تامین آب داخل ساختمان ها برای اطفاء حریق استفاده می شود. رایزرهای مرطوب به طور دائم با آب شارژ می شوند.
رایزر عمودی: اصطلاحی است که برای اشاره به هر جزء که به صورت عمودی در یک ساختمان امتداد می یابد استفاده می شود.
رایزر مرطوب (رایزر آب) و خشک
در ساختمان‌های تجاری و مسکونی بزرگ‌تر، رایزرهای مرطوب یا خشک برای وسایل اطفاء حریق در مواقع اضطراری مورد نیاز است. این لوله‌های عمودی که در مجاورت پله‌های آتش نشانی ساخته شده‌اند، در تمام ارتفاع ساختمان اجرا می‌شوند تا تغذیه مستقیم آب را برای هر طبقه فراهم کنند. رایزر خشک دارای یک لوله اتصال زمینی در نمای بیرونی ساختمان است که خدمات آتش نشانی می تواند به شیر آتش نشانی یا سایر منبع آب متصل شود. به طور مشابه، این لوله‌ها دارای کوپلینگ‌هایی در هر طبقه هستند که می‌توان شیلنگ‌هایی را برای مقابله با آتش‌سوزی نزدیک‌تر به منابع خود وصل کرد. رایزرهای مرطوب شبیه رایزرهای خشک هستند، اما به منبع تغذیه ساختمان متصل هستند.
- در ساختمان‌های تجاری و مسکونی بزرگ‌تر، رایزرهای مرطوب یا خشک برای وسایل اطفاء حریق در مواقع اضطراری مورد نیاز است.
- رایزر خشک دارای یک لوله اتصال زمینی در نمای بیرونی ساختمان است که خدمات آتش نشانی می تواند به شیر آتش نشانی یا سایر منبع آب متصل شود.
کاربرد رایزر خشک
رایزرهای خشک را می توان در ساختمان هایی با ارتفاع بیش از 18 متر از سطح زمین، جایی که فاصله زیادی بین ورودی ها و طبقات بالا وجود دارد، ایجاد کرد. با این حال، فشار ایجاد شده از تجهیزات خدمات امداد و نجات آتش نشانی ممکن است به اندازه کافی قوی نباشد که به طور موثر آب را از طریق ساختمان های بیش از 50 متر پمپ کند.
رایزر کشاورزی چیست؟
همانگونه که تا به اینجا مطالعه کردید در ساختمان ها برای انتقال آب از رایزرهای مرطوب استفاده می شود. در بحث کشاورزی نیز از آنجایی که برای آبیاری نیاز به انتقال آب وجود دارد ، کشاورزان نیز از این ابزار برای انتقال آب از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می شود. در اصل برای آبیاری قطره ای می توان با استفاده از رایزرهای مرطوب بیشترین بازدهی را ایجاد کرد.
رایزر در برق چیست؟
می توان رایزر های جریان قوی و جریان ضعیف را به عنوان دو رایزر اصلی که کابل های الکتریکی از آنها رد می شوند را معرفی کرد. همانگونه که از اسم آن مشخص است به منظور عبور دادن جریان های قوی برق 220 ولت به بالا ، از رایزرهای جریان بالا استفاده می کنیم. در صورتی که مهندسین قصد داشته باشند کابل های ضعیف مانند سیم آنتن ، تلفن و یا حتی دوربین های مداربسته را از درون ساختمان عبور بدهند از رایزرهای جریان ضعیف بهره می گیرند. در برخی ساختمان های اداری برای انتقال دادن کابل های لن نیز از رایزرهای جریان قوی بهره می گیرند.
رایزر آب باران
آیا تا به حال ناودون های سنتی را در خانه های شمال کشور مشاهده کرده اید؟ در خانه های آمریکای شمالی و انگلستان نیز از رایزرهای بیرونی ساختمان برای انتقال آب باران به بیرون از ساختمان و به نوعی بهره گیری هدفمند در کشاورزی استفاده می کنند. بهترین نوع رایزر در این روش استفاده از پلی اتیلن می باشد که می تواند در برابر رطوبت مقاوم بوده و هزینه استفاده از آن نیز به مراتب پایین تر می باشد.
بیشتر بخوانید:
روف گاردن چیست؟ طراحی و اجرای Roof garden
