در طول سال فصل هایی وجود دارند که در آن بیشتر خانواده ها به دنبال خانه مناسب جهت نقل مکان از خانه ی قدیمی خود هستند . با نزدیک شدن به فصل تابستان کم کم فصل جابه جایی و اسباب کشی هم شروع می شود . تابستان داغ ترین فصل نوشتن قرارداد اجاره خانه است . بسیاری حین نوشتن قولنامه اجاره به قیمت و متراژ و موارد کلی فکر می کنند اما اجاره نشینی موارد دیگری هم دارد . قانون اجاره خانه جزئیات دقیقی دارد که شامل حقوق و وظایف مستاجر و موجر است . همچنین قبل از امضا کردن قرارداد اجاره خانه باید سوالات متعددی بپرسید و از شرایط خانه به درستی و کامل آگاه شوید . در این مقاله سعی می کنیم تا به سوالاتی که باید قبل از قرارداد اجاره خانه بپرسیم ، بپردازیم .
قبل از قرارداد اجاره خانه چه سوالاتی را باید از صاحب خانه بپرسیم ؟
1- باید پرسیده شود که صاحب خانه و مستاجر ملزم به پرداخت چه هزینه هایی هستند . این مورد در ابتدا و قبل از نوشتن قولنامه و نهایی شدن معامله باید صورت بگیرد تا از بروز سوء تفاهم های بعدی جلوگیری کند .
2- مشخص شود که ساختمان در مقابل حوادثی نظیر آتش سوزی ایمنی شده و آیا قسمت های حساس ساختمان به سنسورهای تشخیص منوکسید کربن مجهز است . سوالاتی نظیر این به ایمنی خانه کمک میکند . سنسور تشخیص مونواکسید کربن وسیله ای با قیمت مناسب است که در خانه و اتاق هایی که در آن ها وسایل گازسوز وجود دارد ، بسیار مفید است . بنابراین پیش از نوشتن قولنامه اجاره از صاحبخانه بپرسید آیا خانه به این سنسور تشخیص مونواکسید کربن مجهز است یا خیر . در صورتی که آپارتمان به سنسور تشخیص مونواکسید کربن مجهز نبود ، با صاحبخانه صحبت کنید و با بررسی قانون اجاره خانه به هزینه ی خودتان یا صاحبخانه یکی تهیه کنید . وجود سنسور تشخیص دود نیز در خانه مفید است و موجب بالا بردن ایمنی ساختمان می شود .
3- برای موارد احتمالی که ممکن است در آینده پیش آید ، از صاحب خانه بخواهید برایتان توضیح دهد که آیا خودش مسئول رسیدگی به مشکلات احتمالی است یا نماینده ای که معرفی می کند . هیچ خانه ای بدون مشکل نیست و ممکن است حین مدت اجاره نشینی شما در یک خانه مسائلی در رابطه با خانه پیش بیاید که لازم شود درمورد آن با صاحب خانه صحبت کنید . حین نوشتن قرارداد اجاره خانه اطلاعات صاحب خانه یا نماینده ی او را بگیرید و تاکید کنید در دسترس باشد . در قانون اجاره خانه پرداخت هزینه تعمیرات کلی با صاحب خانه است و ممکن است حین مدت اجاره نشینی شما مشکلی پیش بیاید که نیازمند تعمیر کلی و فوری ساختمان باشد .
4- آیا مستاجر اجازه تغییرات در خانه را دارد و می تواند در خانه حیوان خانگی نگهداری کند یا خیر . این دو مورد جزء مواردی می باشد که حتماً قبل از قرارداد باید مشخص شود . ممکن است حین بازدید خانه به این نتیجه برسید بد نیست برخی موارد در خانه را تغییر دهید و تعمیرات کوچکی در خانه انجام دهید ، یا تابلو ها و طاقچه های زیادی داشته باشید که لازمه ی نصبشان سوراخ کردن دیوار است . همچنین آوردن حیوان خانگیتان به خانه جدید هم جزو مواردی است که باید با صاحبخانه آن را هماهنگ کنید . درمورد موارد گفته شده ، انجام آن ها به خواست و سیاست صاحب خانه بستگی دارد و البته طبق قانون اجاره خانه نباید در زمان اجاره نشینی به خانه آسیب زد . بنابراین بهتر است درمورد همه ی موارد گفته شده و حیوان خانگی از صاحب خانه سوال کنید تا از اتلاف هزینه جلوگیری کنید .
5- از شرایط خانه مبله از صاحب خانه یا مشاور املاک مربوطه سوال کنید و درباره ی هزینه های احتمالی که برایتان پیش می آید توضیحات بخواهید . برخی خانه ها به صورت مبله شده اجاره داده می شوند . از نکات اجاره خانه این است که از مشاور املاکی که خانه را برای بازدید به شما معرفی کرده است ، یا صاحب خانه بپرسید مبله بودن خانه یعنی اینکه دقیقا شامل چه امکاناتی است و کدام یک از وسایل خانه روی خانه است و شما می توانید پس از نوشتن قولنامه اجاره و حین اجاره نشینی در آن خانه از آن استفاده کنید . از دیگر نکات اجاره خانه این است که علاوه بر وسایل خانه به مواردی مثل شیرآلات سرویس بهداشتی و حمام، وسایل موردنیاز برای سرویس بهداشتی مثل آینه دقت کنید و مطمئن شوید این موارد در خانه وجود دارد و سالم هم هست . خرید چیزهای گفته شده هم کم یا زیاد به هرحال هزینه بر است و بهتر است پیش از نوشتن قولنامه اجاره تکلیف وجودشان را روشن کنید و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید .
6- باید مشخص شود که از عمر تاسیسات خانه چقدر زمان می گذرد . آیا تاسیسات قدیمی هستند و نیاز به تعمیرات دارند . یکی از مهم ترین موارد در اجاره نشینی اطمینان از سالم بودن سیستم سرمایشی و گرمایشی است . اگر حین بازدید از خانه متوجه شدید تاسیسات موتورخانه قدیمی هستند ، باید بدانید که احتمالا دردسر بزرگی برای شما در راه است . آب گرم موقتی که مدام قطع می شود و فشار آب کم آخرین چیزهایی هستند که دوست دارید تجربه کنید. بنابراین پیش از نوشتن قرارداد اجاره خانه از سلامت و عمر تاسیسات موتورخانه مطمئن شوید . طبق قانون اجاره خانه پرداخت هزینه های مربوط به تعمیرات کلی مثل همین تاسیسات موتورخانه با صاحبخانه است اما این شما هستید که باید با آب گرم کم فشار که حضورش هم همیشگی نیست ، آوردن تعمیرکار و مدت زمان بدون آب گرم دست و پنجه نرم کنید . بنابراین بهتر است پیش از امضای قولنامه اجاره این موارد را حل کنید.
7- بیشتر مجتمع های مسکونی دارای فضای سبز هستند و رسیدگی و نگهداری از آن نیازمند یک برنامه ریزی منظم می باشد . یک مستاجر باید قبل ازنوشتن قولنامه ، این مساله را نیز مشخص کند که آیا در قبال باغچه و فضای سبز مجتمع مسئولیتی دارد یا خیر . سوال درمورد مسئولیت نگهداری باغچه بیشتر برای ساکنین همکف و طبقه اول پیش می آید که به باغچه دسترسی بهتری دارند و ممکن است دیگران از آن ها توقع رسیدگی به باغچه را داشته باشند . بنابراین بهتر است پیش از امضای قولنامه اجاره ببینید مسئولیت نگهداری باغچه با چه کسی است و دیگران در هزینه های مربوط به باغچه سهیم هستند و همکاری می کنند یا خیر . برخی ممکن است رسیدگی به گل ها را دوست داشته باشند و مسئولیت نگهداری باغچه را بدون فکر کردن به جوانب بپذیرند اما روش درست تر و منطقی این است که حین اجاره نشینی درمورد این مسئولیت و هزینه های آن مطمئن شوید و بعد هزینه ی آن را تقبل کنید .
8- سوال دیگری که مستاجر درباره ی خانه از صاحب خانه بپرسد در مورد همسایه ها می باشد باید مشخص گردد که همسایه ها چه کسانی هستند و تعداد نفرات آنها چقدر است . این روزها به دلیل گرفتاری و مشغله ارتباط با همسایه ها بسیار کم تر است و مخصوصا در آپارتمان های چند واحدی بسیاری اسم همسایه ها را هم نمی دانند . ممکن است ندانستن اسم همسایه به شما آسیبی نرساند اما احتمالا برخی رفتارهایشان مغایر با اصول شما خواهد بود . داشتن خانواده در همسایگی به معنی سروصدای صبح زود برای رفتن به مدرسه است و داشتن همسایه هایی جوان که بیست و چند ساله هستند احتمالا به معنای سروصدای شبانه و دورهمی های پرسروصدا و مهمانی است . بهتر است درمورد همسایه ها از خودشان بپرسید چون احتمالا مشاور املاک هم اطلاع درستی درمورد وضعیت ساختمان و همسایه ها ندارد . حتما قبل از امضای قرارداد خانه درمورد همسایه ها مطمئن شوید : ممکن است همسایه ها خوب و بی‌آزار باشند و مدت اجاره نشینی را بدون هیچ مشکلی طی کنید اما این احتمال هم وجود دارد که برای شما دردسر و مزاحمت ایجاد کنند تا جایی که ناچار شوید خانه را تغییر دهید .
9- پارکینگ یکی از بخش های ساختمان است که جزء قسمت های مشاع حساب می شود و شرایط استفاده از آن با بخش های اختصاصی فرق می کند . مستاجر قبل از عقد قرارداد باید مشخص کند که آیا حق استفاده از پارکینگ را دارد . در بسیاری از آگهی ها ذکر می شود خانه پارکینگ دارد یا نه و مشاور املاک هم توضیحاتی می دهد . همچنین در قولنامه اجاره مشخص می شود پارکینگ دقیقا کجا است . ممکن است پارکینگ واحد مورد نظر شما برای اجاره پارکینگ مزاحم باشد و لازم باشد درمورد آن با همسایه ها صحبت کنید . اما اگر خانه پارکینگ نداشته باشد باید درمورد پارکینگ های اطراف یا شرایط و جای پارک و امنیت محله هم تحقیق کنید . در شهرهای شلوغ جای پارک معضل بزرگی است و همچنین امنیت محله هم باید بررسی شود . بنابراین پیش از امضای قولنامه اجاره درمورد پارکینگ مطمئن شوید .
10- آیا مورد خاصی از خانه وجود دارد که مستاجر باید بداند . باید قبل از عقد قرارداد و سکونت مستاجر در خانه این مساله مشخص شود . پرسیدن این سوال یکی از نکات اجاره خانه است که به شما کمک زیادی می کند . ممکن است مشاور املاک یا صاحبخانه نکته ای را فراموش کرده باشند یا برای آن اهمیتی قائل نباشند که مطرح کنند و با پرسیدن این سوال می توان از این موارد هم با خبر شد . شاید این نکته ها درمورد خانه برای برخی مهم نباشند اما در اجاره نشینی بهتر است مطرح شوند تا افراد با دانستن تمام جوانب قولنامه اجاره را امضا کنند .
11- هزینه های جاری ساختمان که از جانب ساکنین در قالب شارژ پرداخت می شود در قولنامه ذکر نمی شود ، در این مورد مستاجر باید متوجه باشد و حق شارژ ماهیانه را بصورت جداگانه پرداخت کند . بنابراین حین بازدید از خانه حتما درمورد سایر هزینه های جاری و خدماتی که در قبال پرداخت این هزینه ارائه می شود ، سوال کنید و مجموع این هزینه ها و اجاره را با هزینه های فعلی مقایسه و بررسی کنید پرداخت آن ها برای شما راحت و مقدور است یا خیر .
12- باید قبل از عقد قرارداد اجاره ، باید مشخص گردد که اگر بعد ها مستاجر بخواهد قرارداد اجاره نامه را فسخ کند این حق را دارد یا خیر . بنابر قانون اگر ملک اجاره داده شده ، فاقد آن شرایطی باشد که در قرارداد ذکر شده ، مستاجر می تواند قرارداد اجاره نامه را فسخ کند .
نتیجه گیری
با توجه به موارد ذکر شده در بالا باید دانست که در هر قراردادی ابتدا وضعیت آن باید معلوم گردد. توافق شفاهی طرفین متن قرارداد را تشکیل می دهد اما نکته مهم آن است متن قرارداد مطابق با خواست طرفین باشد. اگر طرفین طوری توافق کنند که قانونی نباشد یا متن قرارداد برخلاف قانون و طبق نظر طرفین تعیین شود مشکل قضایی بوجود می آید. بر این اساس صاحبان مشاورین املاک موظف به دادن توضیحات کامل درباره قوانین مختص هر قرارداد به طرفین هستند. اگر مشاورین املاک به دلیل منفعت شخصی یا توانی با یک طرف از گفتن برخی مفاد قانونی قرارداد عمدا خودداری کنند باید در مراجع قضایی پاسخ گو باشند.
