طراحی پلان باز تقریبا از اوایل سال 1370 در ایران محبوب شد و بسیاری از پیمانکاران به منظور اینکه بتوانند طرح های نوین و مخاطب پسند را به مشتریان ارائه دهند از این روش که در کشور های اروپایی و آمریکایی از سال 1926 باب شده بود بهره گرفتند. با وجود اینکه این طراحی منحصر به فرد در میان ایرانی ها بسیار محبوب بوده است ولی امروزه در کشورهای اروپایی و آمریکایی جایگاه خود را از دست داده و با طرح های نوین تر جایگزین شده است. امروز قصد داریم همراه با شما در وب سایت هومتیک تمامی نقاط این نوعی طراحی را بررسی کرده و از جنبه های مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم.
طراحی پلان بازی یا همان طراحی فضا آزاد یکی از سبک های نوین دکوراسیون داخلی است که در آن معمار تلاش می کند فضاهای موجود را به صورت بزرگ و باز در نظر گرفته شده است و معمار تلاش می کند محدودیت ها را به حداقل برساند. اگر بخواهیم از نقطه نظر فلسفی به این طرح نگاهی بیاندازیم باید بگوییم ایده پردازان تلاش می کنند از تمامی محدودیت ها رها شده و در انقباض و انبساط افقی به ساختارهای محبوب برسند. اگر بخواهیم به زبان ساده این سبک طراحی را به شما توضیح دهیم باید بگوییم طراحان در این سبک تلاش می کنند تعداد دیوارها و اتاقها را به حداقل رسانده و متراژ اتاق های نسبت به آنچه وجود دارد بزرگ تر نشان دهند. تحت تاثیر همین دیدگاه است که معمارین برای طراحی خانه های متراژ پایین از آن بهره می گیرند تا متراژ خانه را بزرگ تر نشان دهند. در این طراحی نقش مناطق مشاع سنتی مانند آشپزخانه، اتاق نشیمن و اتاق غذاخوری با هم ترکیب شده و به شما اجازه می دهد از فضاهای مرده بهتر استفاده کنید.
تاریخچه طراحی پلان باز
خانه‌های اولیه، مانند خانه‌هایی که در قرن هفدهم ساخته شده‌اند، اغلب فقط از یک یا دو اتاق چند منظوره تشکیل می‌شدند که همه چیز از آشپزی گرفته تا مکان‌های خواب را در یک فضای واحد گنجانده بودند. با این حال، با صنعتی شدن، رونق اقتصادی افزایش یافت و تا پایان قرن نوزدهم مردم توانستند از خانه‌های بزرگتر با اتاق‌های متعدد لذت ببرند. برای اولین بار، فضای داخلی به طور خاص بر اساس عملکرد تقسیم شد، با اتاق‌های پذیرایی برای سرگرمی، آشپزخانه جدا از ناهارخوری و اتاق‌های تخت که تمایز واضحی بین فضاهای عمومی و خصوصی ایجاد می‌کرد.
پس چه چیزی باعث شد که معماران به ایده زندگی چند منظوره بازگردند؟
انقلاب معماری در طلوع قرن بیستم و با دو تحول کلیدی به وجود آمد که اولین مورد از اینها پیشرفت تکنولوژی بود. گرمایش مرکزی از توری‌های هوای گرم و رادیاتورهای بخار نیاز به شومینه را از میان برد و به اتاقها اجازه داد انعطاف‌پذیرتر چیده شوند. در همین حال، مصالح ساختمانی جدید، مانند بتن و فولاد، ایجاد فضاهای پلان باز بزرگتر با دیوارهای پشتیبان یا جداکننده کمتر را ممکن ساخت. نکته دوم در این تغییر ساختار خانواده بود که به افراد اجازه می داد رفتارهای رسمی را کنار گذاشته و سبک زندگی راحت تر و نوینی را برگزیند که همین مسئله سبب شد صاحب نظران معماری روش های جدید طراحی را نیز مورد آزمایش قرار دهند. تحت تاثیر همین اتفاقات بود که در سال های منتهی به 1920 صاحب نظران معماری این سبک و طراحی را به دنیا معرفی کردند.
مزایای طراحی پلان باز چیست؟
مزیت طرح پلان باز این است که فضای قابل استفاده بیشتری به دست می آورید. دیوارهای کمتر به معنای اتاق‌های بزرگتر است که برای مجالس بزرگ مناسب‌تر هستند. افراد زمانی که قصد دارند نسبت به قبل فعالیت های بهتری داشته باشند، باید یک چیدمان نشیمن با پلان باز داشته باشند، زیرا مهمانانشان احساس می‌کنند که بیشتر در کنار هم هستند و کمتر محصور می‌شوند. مزیت کلیدی دیگر این است که اتاق ها می توانند چند منظوره باشند. اتاق‌های ترکیبی و پلان باز به کانون فعالیت همه ساکنان خانه تبدیل می‌شوند. والدین می توانند راحت تر مراقب فرزندان خود باشند و حتی زمانی که وظایف ضروری خود را انجام می دهند با آنها درگیر بمانند. زندگی با پلان باز علاوه بر اینکه برای سرگرمی و گرد هم آوردن خانواده عالی است، خانه را روشن تر و دلباز تر می کند. عدم وجود دیوارهای جداکننده به این معنی است که نور می تواند راحت تر به فضاهای مشترک برسد.
معایب طراحی پلان باز چیست؟
اشکال اصلی زندگی با طراحی پلان باز این است که شما حریم خصوصی را فدای فضا می کنید. بدون دیوار، اتاق ها دیگر عملکرد اختصاصی ندارند. همچنین امکاناتی برای جلوگیری از صداها و بوها وجود ندارد. بدون شک این موضوع برای میلیون‌ها نفر از افرادی که در خانه کار می‌کنند در دوره‌های قرنطینه ویروس کرونا یک مشکل بوده است. اگر همه اعضای خانواده در یک اتاق باشند و شما در اتاق خواب کار می کنید با کمترین سر و صدا حواس شما پرت شده و نمی توایند تمرکز کنید. علاوه بر این با افزایش هزینه انرژی گرم کردن خانه های پلان باز نیز می تواند یکی از چالش های اصلی برای ساکنین باشد. زمانی شما از دیوارهای کمتری استفاده می کنید و فضا را با این روش بزرگ می کنید امکان گرم کردن خانه نیز برای شما دشوار شده و نمی توانید به راحتی گرمایش و حتی در برخی از اوقت سرمایش را ایجاد کنید. صد البته همیشه بحث تمیز کردن خانه ها نیز برای شما وجود دارد. هنگامی که شما در یک خانه فضای آزاد یا پلان باز زندگی می کنید کوچکترین به هم ریختگی می تواند به چشم بیاید و بهتر است همیشه خانه خود را تمیز نگه دارید.
آیا زندگی با طراحی پلان باز ایده خوبی است؟
اگر به دنبال استفاده حداکثری از فضایی هستید، زندگی با پلان باز می تواند ایده خوبی باشد. اگر در یک ملک کوچک زندگی می کنید، طراحی پلان باز می تواند فضایی را برای تنفس و لذت بردن از خانه خود به شما بدهد. با این حال، معایب این روش طراحی را نیز در نظر داشته باشید. فقدان حریم خصوصی و هزینه‌های گرمایش بالاتر، بی‌اهمیت نیستند، و باید قبل از تصمیم گیری به زندگی با پلان باز در نظر گرفته شوند. تحقیقات صورت گرفته پس از شیوع ویروس کرونا نشان می دهد تنها 9 درصد از اهالی شهر نیویورک ترجیح می دهند در خانه های پلان باز زندگی کرده و باقی افراد مایل هستند طراحی های جدید را امتحان کنند.
مطالب بیشتر
لابی ساختمان چیست؟ انواع طراحی و نورپردازی لابی
