اخیراً در شبکه های اجتماعی تصاویری دیده شده که بر اثر تخریب نادرست ساختمان های فرسوده حوادث ناگواری ایجاده شده است. این تصاویر حتی در یکی از مناطق شهرداری تهران نیز پخش شده که خوشبختانه با زیانهای جانی همراه نبود. علی رغم تمامی بی توجهی ها در این حوزه، باید بگوییم که تخریب ساختمان فرسوده دارای شرایطی است که همه ما باید آنها را رعایت کنیم. اولین مسئله ای که یک مهندس تخریب باید آن را مورد ارزیابی قرار دهد، بحث شرایط محیطی است که شامل کف بنا و دیوارها، اسکلت یا بدنه ساختمان، میزان پایداری و دوام ساختمان می باشد. اگر این موارد در نظر گرفته نشوند، ممکن است صدمات مالی و جانی ایجاد شود که تبعات آن جبران ناپذیر خواهد شد. در این مقاله قصد داریم همراه با شما مقررات تخریب ساختمان فرسوده را مورد ارزیابی قرار دهیم.
عمر مفید ساختمان
اگر بخواهیم عمر مفید یک ساختمان را حساب کنیم، باید عوامل مختلف محیط زیستی و ساختاری را مورد ارزیابی قرار دهیم. در کشورهای توسعه یافته، عمر مفید ساختمان ها به بیش از 100 سال می رسد که یکی از بهترین نمونه های این مسئله ساختمان امپایر استیت است که عمری نزدیک به 90 سال دارد. اگر بخواهیم این مسئله را در داخل کشور مورد ارزیابی قرار دهیم، در ایران عمر مفید ساختمان به حدود 30 سال می رسد و بعد از آن می توان برای تخریب اقدام کرد. عمر ساختمان یکی از عواملی است که هنگام تخریب ساختمان فرسوده باید به آن دقت شود.
نکات ایمنی تخریب ساختمان
اگر اقدامات ایمنی مناسبی انجام نشود، عملیات تخریب می تواند بسیار خطرناک باشد. اگر در حال تخریب یک ساختمان کوچک و یا برجهای بزرگ هستید، خطرات زیادی وجود دارند که باید از آنها آگاه بود. طبق گزارش اداره ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا، عملیات تخریب ساختمان فرسوده غیر ایمنی، یکی از علل اصلی حوادث و صدمات در صنعت ساختمان است. برای محافظت از خود و کارکنان در برابر خطرات احتمالی عملیات تخریب، برنامه ریزی دقیق، امر بسیار مهمی است. محل را مورد بررسی قرار دهید، کارگران خود را آموزش دهید، از تجهیزات مناسب استفاده کنید، گرد و غبار و آوار را کنترل کنید و از آماده بودن تیم های امداد اطمینان حاصل کنید.
- برنامه داشته باشید.
قبل از شروع کار تخریب، باید یک برنامه دقیق داشته باشید. این طرح، شامل اطلاعاتی در مورد نوع ساختمان یا سازه در حال تخریب، محل کار و هرگونه خطر احتمالی است. همچنین باید اقداماتی را که برای کاهش این خطرات انجام خواهد شد، تشریح کند. داشتن یک برنامه قبل از شروع کار تخریب، برای اطمینان از ایمنی همه افراد درگیر، حیاتی است. به شما این امکان را می دهد که خطرات احتمالی را پیش بینی کنید و قبل از بوجود امدن مشکلی، برای رفع آنها اقدامات لازم را انجام دهید. همچنین کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که همه کارگران از روشهایی که انجام می‌شوند، آگاه هستند. یک طرح سنجیده می تواند خطر تصادفات و صدمات در محل تخریب را به حداقل برساند.
- تحقیق انجام دهید.
قبل از شروع کار تخریب، محل آن را جهت شناسایی خطرات احتمالی، مورد بررسی قرار دهید. این تحقیق باید شامل جستجوی عواملی مانند مواد خطرناک، خطوط برق و گاز و سازه های ناپایدار باشد. بررسی محل تخریب یک مرحله ضروری در فرآیند آن است، زیرا به شما این امکان را می دهد که خطرات احتمالی موجود را شناسایی کنید. با این کار، می توانید اقداماتی را برای کاهش خطرات و حفظ ایمنی کارگران انجام دهید. برای مثال، در صورت یافتن مواد خطرناک، می توان اقدامات احتیاطی مناسبی را جهت اطمینان از محافظت از کارگران در طول فرآیند تخریب انجام داد. بررسی محل تخریب همچنین به شما این امکان را می دهد که هر گونه مشکل سازه ای بالقوه مانند دیوارها یا کف های ناپایدار را که ممکن است قبل از شروع کار تخریب مورد توجه قرار گیرد، شناسایی کنید.
- کارگران خود را آموزش دهید.
همه کارگرانی که در فرآیند تخریب دخیل هستند، باید در مورد خطراتی که ممکن است با آنها مواجه شوند و روشهایی که باید برای ایمن ماندن از آنها پیروی کنند، به درستی آموزش ببینند. این مورد باید شامل آموزش استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) و روش های تخلیه اضطراری باشد. آموزش مناسب برای اطمینان از ایمنی همه کارگران در محل تخریب ضروری است. این مورد جهت اگاهی از همه خطراتی که ممکن است با آنها مواجه شوند و اقداماتی که برای محافظت از خود باید انجام دهند، بسیار حیاتی است. همچنین کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که همه کارگران با روش هایی که در مواقع اضطراری انجام خواهند داد، آشنا هستند. این امر به ویژه برای کارگرانی که ممکن است در عملیات تخریب، تجربه نداشته باشند و از خطرات احتمالی آن آگاهی نداشته باشند، بسیار مهم است.
- از تجهیزات مناسب استفاده کنید.
تجهیزات مناسب برای ایمنی عملیات تخریب ضروری است. این تجهیزات شامل مواردی مانند کلاه محافظ، عینک ایمنی، محافظ گوش و دستکش است. کارگران همچنین باید در مورد استفاده صحیح از ماشین آلات سنگینی که در طول فرآیند تخریب استفاده می شوند، آموزش ببینند. استفاده از تجهیزات مناسب برای محافظت از کارگران در محل تخریب، بسیار مهم است. تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) مانند کلاه های محافظ و عینک ایمنی، از کارگران در برابر سقوط آوار و سایر خطرات جلوگیری می کند. همچنین باید اطمینان حاصل شود که کارگران در استفاده صحیح از ماشین آلات سنگین مانند بیل مکانیکی یا بولدوزر آموزش دیده اند تا صدماتی به آنها وارد نشود.
- گرد و غبار و زباله را کنترل کنید.
گرد و غبار و زباله ها در صورت عدم کنترل صحیح، می توانند خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. کارگران باید به ماسک‌های تنفسی مناسب مجهز شده و اقدامات ضد گرد و غبار انجام شود. گرد و غبار و آوار از خطرات رایج در سایت های تخریب هستند و در صورت عدم کنترل صحیح می توانند برای سلامت کارگران مضر باشند. گرد و غبار می تواند باعث مشکلات تنفسی شود، اگر کارگری زیر زباله ها بمانند، باعث آسیب جدی برای آنها می شود. برای کنترل این خطرات، باید اطمینان حاصل شود که کارگران به ماسک‌های تنفسی مناسب مجهز شده‌اند و اقدامات برای مهار گرد و غبار انجام می شود. این کار، شامل استفاده از آب برای مرطوب کردن گرد و غبار یا استفاده از موانع برای جلوگیری از پخش شدن زباله ها است.
- آب و هوا را زیر نظر بگیرید.
شرایط آب و هوایی به شدت بر کار تخریب تأثیر می گذارد. وزش باد شدید، باران و سایر شرایط آب و هوایی باعث می شود تا انجام عملیات تخریب، دشوار یا حتی غیرممکن شود. شرایط آب و هوا را پیش بینی کرده و برنامه های خود را بر اساس آن تنظیم کنید. شرایط جوی می تواند تأثیر قابل توجهی بر کار تخریب داشته باشد و ایمن سازی عملیات را دشوار یا حتی غیرممکن کند. به عنوان مثال، بادهای شدید، کار با ماشین آلات سنگین را دشوار می کند و باعث پراکندگی زباله ها به اطراف شده و کارگران را در معرض خطر قرار می دهد. گرمای شدید نیز علامت یک خطر جدی است، زیرا باعث خستگی و سایر بیماری های مرتبط با گرما می شود. باران و دیگر عوامل نامساعد جوی، محل تخریب را لغزنده کرده و خطر لغزش و سقوط را افزایش می دهد. برای اطمینان از ایمنی در همه شرایط آب و هوایی، نظارت بر پیش بینی آب و هوا و تنظیم برنامه های خود بر اساس آن، بسیار مهم است. بی توجهی به این عوامل، کار تخریب در شرایط نامساعد آب و هوایی را به تعویق انداخته و یا منجر به اقدامات احتیاطی اضافی برای محافظت از کارگران می شود.
شرایط تخریب ساختمان های فرسوده در صورت عدم رضایت ساکنین
قانون کلی تخریب ساختمان بر این اساس است که تمامی ساکنین یک ساختمان نسبت به تخریب کل ساختمان بوسیله عوامل تخریب رضایت کامل دارند. اگر چه رضایت همه ساکنین، شرط اصلی است، ولی مواقعی وجود دارد که بر اساس آن شهرداری و یا دیگر ساکنین بدون رضایت ساکنین می توانند نسبت به تخریب خانه اقدام کرده و نیازی به کسب رضایت همه افراد نباشد! بر این اساس اگر عمر مفید یک ساختمان به اتمام رسیده باشد و قانون گذار براساس ماده 13 قانون تملک آپارتمانها تشخیص دهد وجود ساختمان باعث زیان جانی به افراد می شود، می تواند با استفاده از رای سه نفر از کارشناسان رسمی دادگستری نسبت به تخریب ساختمان فرسوده اقدام کند.
مدارک مورد نیاز برای اخذ پروانه تخریب
پیش از اینکه عملیات تخریب خود را شروع کنید، باید نسبت به اخذ مجوزهای لازم اقدام کرده و سپس عملیات تخریب را انجام دهید. مانند تمامی فعالیت هایی که در سازمان های اداری انجام می دهیم، بحث تخریب نیز نیازمند مجوز است و در این بخش، اصلی ترین مدارک را برای کسب مجوز دسته بندی کرده ایم:
- اصل و کپی سند ، بنچاق ، صورت‌مجلس و نقشه تفکیکی
- اصل و کپی شناسنامه مالک یا وکیل قانونی به همراه وکالت‌نامه رسمی
- اصل و کپی فیش نوسازی
- اصل و کپی قبض‌های آب، برق، گاز و تلفن
- پایان کار یا جواز قبلی در صورت وجود.
مراحل تخریب پس از کسب مجوزهای لازم
پس از اینکه موفق به کسب مجوزهای لازم شدید، عملیات تخریب را به مورد اجرا قرار دهید. در این مرحله، مالک و یا مجری طرح تخریب موظف است برای قطع انشعابات به ادارات رفته و با در دست داشتن مجوز تخریب و دیگر مدارک مورد نیاز، درخواست خود برای بسته شدن انشعابات را ثبت کند. سه اداره آب و گاز و برق قبل از آغاز عملیات تخریب، وظیفه دارند نسبت به بسته بودن تمامی انشعبات ها اقدام کنند.
پس از اینکه مالک و یا مجری طرح، نسبت به بسته شدن انشعابات اطمینان حاصل کرد، زمان آن رسیده که همراه با یک مهندس ناظر، نسبت به اجرای طرح تخریب اقدام شود. در نظر داشته باشید یکی از اصلی ترین قوانین تخریب ساختمان، وجود مهندس ناظر است که سبب می شود تمامی تکنیک ها و مراحل به درستی پیش برود.
روش‌های تخریب ساختمان‌های فرسوده
به صورت کلی ساختمان های فرسوده در سرتاسر دنیا به سه روش تخریب می شوند. روش سنتی یا دستی که با استفاده از کلنگ و دریل صورت می گیرد که امروز در خانه های مسکونی ایرانی و ویلایی، بسیار محبوب است و بیشتر افراد نیز از این روش استفاده می کنند. روش دوم که بیشتر از طرف شهرداری انجام می شود، با استفاده از ابزارهای مکانیکی مانند بیل مکانیکی و لودر صورت می پذیرد. در نهایت، روش انفجاری که حتما باید همراه با کارشناسان زبده و با استفاده از مواد منفجره مطمئن مانند دینامیت صورت پذیرد.
مطالب مشابه سایت:
نشست ساختمان، انواع فرونشست و علائم و اصلاح
پایان کار ساختمان چیست؟مدارک لازم و مراحل دریافت
